Onimizacja w polszczyźnie

Onimizacja w polszczyźnie

18.06.2021
18.06.2021

Czy w języku polskim pojawiają się jakieś przypadki onimizacji (odwrotność apelatywizacji)?

Onimizacja to proces polegający na przekształceniu nazwy pospolitej w nazwę własną. O ile zjawisko odwrotne, czyli apelatywizacja (przekształcenie nazwy własnej w pospolitą), jest w miarę uświadamiane przez użytkowników języka (na ogół wiemy, że adidasy to ‘każde buty sportowe’, a pampers to ‘każda pieluszka jednorazowa’, a nie tylko te, które zostały wyprodukowane przez firmy Adidas i Pampers), o tyle z tego, że nazwa pospolita może stać się nazwą własną, rzadziej zdajemy sobie sprawę. A jest to przecież zjawisko nierzadkie – zawdzięczamy mu choćby nazwiska, które pierwotnie były przezwiskami (Nos, Broda, Wilkitd.). Współcześnie leży ono u podstaw tworzenia nazw firm (Awans, Okna), restauracji (Weranda, Pychota) czy osiedli mieszkaniowych (Zakątek, Przyjaźń). W wyniku onimizacji powstała też nazwa Ukraina – pierwotnie ‘ziemia leżąca u skraju jakiegoś terytorium’, przy czym w tym wypadku wyraz stracił status nazwy pospolitej.

Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego