PAX (Pax), LOT (Lot), RUCH (Ruch)

PAX (Pax), LOT (Lot), RUCH (Ruch)

28.02.2024
28.02.2024

W związku z poradą https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Koncowki-gramatyczne-w-zapisie-wersalikami;21227.html chciałbym zapytać, czy zapis odmiany nazwy PAX podany w Wielkim słowniku ortograficznym PWN (PAX-u itd.) jest błędny. PAX nie jest wszak skrótowcem.

W polszczyźnie występują wielowyrazowe nazwy własne instytucji lub firm, które składają się z określenia charakteryzującego oraz tzw. nazwy indywidualnej. Współcześnie ów drugi człon można wyróżnić cudzysłowem lub też pozostawić go bez cudzysłowu, por. np. Polskie Biuro Podróżny „Orbis” albo Polskie Biuro Podróżny Orbis. Dawniej takim wyróżnikiem nazwy indywidualnej było pismo wersalikowe. W wypadku kilku historycznych instytucji i firm zwyczaj ten przetrwał do dzisiaj. Oczywiście, równolegle jest dopuszczalna pisownia z wielką literą wyłącznie na początku wyrazu, por. np.

  • Polskie Linie Lotnicze LOT albo Polskie Linie Lotnicze „Lot
  • Polskie Towarzystwo Księgarni Kolejowych RUCH albo Polskie Towarzystwo Księgarni Kolejowych „Ruch”
  • Przedsiębiorstwo Kolportażowo-Handlowe RUCH albo Przedsiębiorstwo Kolportażowo-Handlowe „RUCH”
  • Stowarzyszenie PAX albo Stowarzyszenie „Pax”

Kiedy nazwa indywidualna nie jest poprzedzona określeniem charakteryzującym, wymaga – jeśli nie stanowi podmiotu w zdaniu – odmiany w przypadkach zależnych. Zapis takiej odmiany jest oboczny. W nazwach złożonych pismem wersalikowym końcówki są dodawane – jak w skrótowcach – po łączniku, por.

  • LOT albo Lot; LOT-u albo Lotu; LOT-em albo Lotem; (o) Locie
  • PAX albo Pax; PAX-u albo Paxu, albo Paks; PAX-em albo Paxem, albo Paksem; (o) PAX-ie albo Paxie, albo Paksie
  • RUCH albo Ruch; RUCH-u albo Ruchu, RUCH-em albo Ruchem; (o) RUCH-u albo Ruchu

Z tego rodzaju obocznym zapisem mamy do czynienia również wówczas, gdy do tych nazw są dołączane przyrostki słowotwórcze, tworzące derywaty przymiotnikowe lub rzeczownikowe, por.

  • LOT-owski albo lotowski
  • PAX-owski albo paksowski
  • PAX-owiec albo paksowiec
Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego