Nauką badającą pochodzenie wyrazów jest dział językoznawstwa nazywany etymologią. W swych badaniach etymologia wykorzystuje metody właściwe dla językoznawstwa historycznego i porównawczego. Zwykli użytkownicy języka mogą się zapoznać z wynikami tych badań w słownikach etymologicznych, a w skrótowej formie w słownikach ogólnych języka polskiego. W wypadku wyrazów obcych w artykule hasłowym zazwyczaj znajduje się – mniej lub bardziej obszerna – informacja etymologiczna, por. np. informacje etymologiczne z USJP PWN pod red. S. Dubisza:

• anioł [łac. angelus] …
• chuligan [ros. chuligán] …
• katana [węg. katona ‘żołnierz’] …
• ratusz [śr.-w.-niem. rat-hūs ‘dom rady (miejskiej)’] …
• sałata [niem. Salat] …

Osoby bez przygotowania lingwistycznego zazwyczaj intuicyjnie rozpoznają „obcość” elementów leksykalnych w postaci wyrazów cytatów oraz zapożyczeń częściowo przyswojonych. Wyrazy cytaty to formy i znaczenia wprost przeniesione do polszczyzny z innego języka w niezmienionej postaci pisowniowej i fonetycznej, por. np. fr. à propos, wł. allegro, łac. incognito. Elementy te nie podlegają odmianie w polszczyźnie.

Wyrazy częściowo przyswojone – choć mocno tkwią w polskim systemie leksykalnym – są często odczuwane jako obce ze względu na zachowaną obcą wymowę i/lub pisownię oraz nieodmienność, por. np. ang. bikini, jap. dżudo, fr. jury.

Leksykalne zapożyczenia właściwe czasami bardzo trudno rozpoznać, ponieważ mają spolszczoną wymowę i pisownię, odmieniają się i tworzą derywaty, por. np. łac. atrament, wł. kalafior, tur. torba, ukr. wiedźma. Jeszcze trudniej rozpoznać zapożyczenia strukturalne (tzw. kalki): słowotwórcze (por. np. brakoróbstwo od ros. brakodielstwo, nastolatek od ang. teenager, światopogląd od niem. Weltanschauung), frazeologiczne (por. np. być na topie od ang. to be on top, rzecz w tym od ros. dieło w tom, szukać za czymś od niem. nach etwas suchen) i semantyczne (por. np. definiować pod wpływem ang. to define w zn. ‘nazywać, określać’, np. niełatwo mi zdefiniować swoje uczucia, obraz pod wpływem ang. picture w zn. ‘film’, np. na ekrany wszedł nowy obraz, prezydent pod wpływem ang. president w zn. ‘prezes’, np. prezydent klubu piłkarskiego).