Reforma pisowni – odcinek 2
Szanowni Państwo,
pragnę się dowiedzieć, jak postępować odnośnie do zmian zasad pisowni polskiej, obowiązującej od 1 stycznia 2026 r.
Czy należy stosować je w publikacjach wydawanych niedługo przed tą datą? Jaka data byłaby tutaj graniczna? Czy we wznowieniach starszych publikacji po 1 stycznia 2026 r. będzie trzeba je poddać korekcie modernizującej pisownię? Co w wypadku materiałów publikowanych w sieci? Jakiego rodzaju treści będzie trzeba zaktualizować a jakie nie?
Łączę ukłony i pozwalam sobie zawczasu podziękować za odpowiedź
Do ogłoszonych przez Radę Języka Polskiego zmian w pisowni – jak do wszystkim zmian w szeroko pojętej normie językowej – należy podejść przede wszystkim racjonalnie. Jeśli wiemy, że planowane obecnie książki, cykle lub serie ukażą się z datą wydania 2026 r. na stronie tytułowej, to rzecz jasna od razu teksty tego rodzaju edycji opracowujemy wedle nowych zasad. Dlatego m.in. RJP opublikowała listę zmian w pisowni półtora roku przed ich wejściem w życie, aby wszyscy mogli spokojnie się z nimi zapoznać i móc je wprowadzić odpowiednio wcześniej.
Jeśli po 1 stycznia 2026 r. będziemy wznawiali – drukiem i/lub elektronicznie – książki wydane przed tym terminem, to – o ile tylko dysponujemy odpowiednimi zasobami (ludzkimi i finansowymi) – powinniśmy modernizacji pisowni dokonać. Jeśli z jakichkolwiek powodów nie będzie to możliwe, wznowimy książkę w pierwotnej wersji. W takim wypadku warto jednak – by być uczciwym wobec czytelnika – zawrzeć na stronie redakcyjnej dopisek, że publikacja została wznowiona na podstawie składu sprzed zmian w pisowni.
I w końcu trzecia sytuacja. Jeśli w grudniu 2025 r. będziemy publikować tekst elektroniczny przeznaczony do internetu i z uwagi na jego charakter będziemy mogli założyć, że żywotność tego tekstu będzie dłuższa niż kilka–kilkanaście dni, także możemy go od razu opracować wedle nowych reguł. I tu warto oczywiście zawrzeć na końcu dopisek mówiący o tym, że tekst został opracowany zgodnie z nowymi regułami pisowni, które wejdą w życie 1 stycznia 2026 r. Dzięki temu osoba, która wie o zmianach, nie uzna, że autor, redaktor czy korektor tekstu są pisowniowymi dyletantami, natomiast osoba, która jeszcze o reformie ortografii nie słyszała, być może zainteresuje się tym zagadnieniem.
PS Komunikat o zmianach w pisowni, które wejdą w życie 1 stycznia 2026 r., można znaleźć m.in. na stronie Rady Języka Polskiego.