Rok i lata 

Rok i lata 

23.11.2020
23.11.2020

Witam serdecznie,


mam pytanie odnośnie powodu, dla którego mówimy "1 rok" ALE "2,3,4 LATA" ALE i "5,6,7... LAT".

Co jest tego powodem???


Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź.

Szanowna Pani,

aby odpowiedzieć na Pani pytanie, trzeba wyjaśnić, co dawniej oznaczał rok. Otóż wyraz ten wywodzi się od czasownika rzec ('powiedzieć') i oznaczał początkowo 'coś, co zostało powiedziane lub umówione'. Później, w wyniku dalszych zmian, zaczął oznaczać słowa wzywające do stawiennictwa w sądzie, a także posiedzenie sądu. Liczbę mnogą tworzył wówczas regularnie: (jeden) rok(dwa) roki. I właśnie w tym znaczeniu ('posiedzenia sądu') utrwaliła się jego liczba mnoga: roki.

W pewnym momencie rokiem zaczęto nazywać 12 miesięcy – a to dlatego że umowy (przypomnijmy, że jego początkowe znaczenie to 'coś, co zostało umówione') zawierano na ogół właśnie na taki okres. Jednocześnie używano nazwy lato – czasem do oznaczenia całego okresu od stycznia do grudnia, czasem większej jego części, tej najcieplejszej (nie, tak jak dzisiaj, tylko czerwca, lipca i sierpnia). Tu regularną liczbą mnogą była forma lata – i gdy rok w tym nowym znaczeniu ('12 miesięcy) się utrwalił, ona stała się jego liczbą mnogą.


Z pozdrowieniami

Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego