Rok i lata
Witam serdecznie,
mam pytanie odnośnie powodu, dla którego mówimy "1 rok" ALE "2,3,4 LATA" ALE i "5,6,7... LAT".
Co jest tego powodem???
Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź.
Szanowna Pani,
aby odpowiedzieć na Pani pytanie, trzeba wyjaśnić, co dawniej oznaczał rok. Otóż wyraz ten wywodzi się od czasownika rzec ('powiedzieć') i oznaczał początkowo 'coś, co zostało powiedziane lub umówione'. Później, w wyniku dalszych zmian, zaczął oznaczać słowa wzywające do stawiennictwa w sądzie, a także posiedzenie sądu. Liczbę mnogą tworzył wówczas regularnie: (jeden) rok – (dwa) roki. I właśnie w tym znaczeniu ('posiedzenia sądu') utrwaliła się jego liczba mnoga: roki.
W pewnym momencie rokiem zaczęto nazywać 12 miesięcy – a to dlatego że umowy (przypomnijmy, że jego początkowe znaczenie to 'coś, co zostało umówione') zawierano na ogół właśnie na taki okres. Jednocześnie używano nazwy lato – czasem do oznaczenia całego okresu od stycznia do grudnia, czasem większej jego części, tej najcieplejszej (nie, tak jak dzisiaj, tylko czerwca, lipca i sierpnia). Tu regularną liczbą mnogą była forma lata – i gdy rok w tym nowym znaczeniu ('12 miesięcy) się utrwalił, ona stała się jego liczbą mnogą.
Z pozdrowieniami