Stopień „obcości” zapożyczenia leksykalnego

Stopień „obcości” zapożyczenia leksykalnego

24.04.2024
24.04.2024

Szanowni Państwo,

jaką należy przyjąć metodę przy decydowaniu, które wyrazy obcego pochodzenia są wciąż na tyle obce w odbiorze użytkowników języka, że należy zapisywać je w tekście kursywą? Chodzi mi przede wszystkim o zapożyczenia z języka angielskiego takie jak: feedback, coaching czy gaslighting, które zyskały na popularności szczególnie w pewnych branżach, a mimo to wciąż brzmią dość obco.

Jednym z lepszych kryteriów oceny „obcości” współczesnego, anglojęzycznego zapożyczenia leksykalnego jest odwołanie się do kryterium stopnia przyswojenia danej pożyczki w polskim systemie językowym (przede wszystkim na poziomie wymowy i pisowni oraz morfologii). Jeśli na którymś z tych poziomów nastąpiła adaptacja do polskiego systemu języka, to takiego wyrazu nie wyróżniamy w tekście kursywą. Oznacza to bowiem, że dany wyraz nie jest już okazjonalnym cytatem (wtrętem) z języka obcego, lecz stał się – w sensie synchronicznym – elementem polskiego systemu językowego.

Wszystkie przywołane w pytaniu zapożyczenia przeszły taką adaptację i powinny być zapisywane pismem prostym, por.

  • coaching – wyraz zachował oryginalną pisownię, ale jest zaadaptowany na poziomie fonetycznym (por. [kou̯czink]); odmienia się przez przypadki (por. D. coachingu) i jest produktywny słowotwórczo (por. np. coachować);
  • feedback – wyraz zachował oryginalną pisownię (bywa czasami pozanormatywnie spolszczany w formie fidbek), ale jest zaadaptowany na poziomie fonetycznym (por. [fidbek]); odmienia się przez przypadki (por. D. feedbacku);
  • gaslighting – wyraz zachował oryginalną pisownię, ale jest zaadaptowany na poziomie fonetycznym (por. [gaslai̯tink]); odmienia się przez przypadki (por. D. gaslightingu) i jest produktywny słowotwórczo (por. np. gaslightingować).
Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego