Szkarłat

Szkarłat

17.06.2021
17.06.2021

Szanowni Państwo,

proszę o źródłosłów oraz rozwój semantyczny słowa  szkarłat.


Pozdrawiam

Stratos Vasdekis

Szkarłat (dawniej nazywany też szarłatem) to kolor ciemnoczerwony. Przenośnie wyraz ten był (i jest) używany w znaczeniu ‘rumieniec’ (jej twarz oblała się szkarłatem). Metonimicznie jest to też nazwa tkaniny w kolorze szkarłatnym i wyrobu z tej tkaniny (czasem też przenośnie – strojów noszonych przez osoby możne). Szkarłat był też terminem medycznym oznaczającym wyrzut czerwonych plam na ciele – do tego znaczenia nawiązuje nazwa choroby szkarlatyna (z łaciny scarlatina febris – dosł. ‘gorączka szkarłatna’).

Wyraz wywodzi się z perskiej nazwy owada zwanego u nas czerwcem (czerwcowi zresztą zawdzięczamy nazwę koloru czerwonego oraz nazwę szóstego miesiąca), z którego pozyskiwano barwnik do tkanin. Przeszedł do wielu języków (m.in. arabskiego, łaciny, hiszpańskiego, francuskiego, włoskiego), w tym do polskiego (u nas pojawił się najprawdopodobniej za pośrednictwem łaciny lub włoskiego).

Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę

Znaleziono w książkach Grupy PWN

Trwa wyszukiwanie...  
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego