Szkarłat

Szkarłat

17.06.2021
17.06.2021

Szanowni Państwo,

proszę o źródłosłów oraz rozwój semantyczny słowa  szkarłat.


Pozdrawiam

Stratos Vasdekis

Szkarłat (dawniej nazywany też szarłatem) to kolor ciemnoczerwony. Przenośnie wyraz ten był (i jest) używany w znaczeniu ‘rumieniec’ (jej twarz oblała się szkarłatem). Metonimicznie jest to też nazwa tkaniny w kolorze szkarłatnym i wyrobu z tej tkaniny (czasem też przenośnie – strojów noszonych przez osoby możne). Szkarłat był też terminem medycznym oznaczającym wyrzut czerwonych plam na ciele – do tego znaczenia nawiązuje nazwa choroby szkarlatyna (z łaciny scarlatina febris – dosł. ‘gorączka szkarłatna’).

Wyraz wywodzi się z perskiej nazwy owada zwanego u nas czerwcem (czerwcowi zresztą zawdzięczamy nazwę koloru czerwonego oraz nazwę szóstego miesiąca), z którego pozyskiwano barwnik do tkanin. Przeszedł do wielu języków (m.in. arabskiego, łaciny, hiszpańskiego, francuskiego, włoskiego), w tym do polskiego (u nas pojawił się najprawdopodobniej za pośrednictwem łaciny lub włoskiego).

Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego