Ten URS czy ta URS?

Ten URS czy ta URS?

7.11.2020
7.11.2020

Mam pytanie o skrótowiec medyczny.

Czy URS – uretreorenoskopia jest rodzaju żeńskiego, bo skopia, czy męskiego, bo zakończony jest spółgłoską?

De facto nie jest to typowy skrótowiec, ponieważ nie powstał ani przez połączenie pierwszych liter lub głosek wyrażenia wielowyrazowego (jak np. AGD – artykuły gospodarstwa domowego; GUS – Główny Urząd Statystyczny), ani przez połączenie grup liter (najczęściej odpowiadających sylabom) pojedynczego wyrazu (jak np. baon – batalion; żelbet – żelazobeton). Jest to skrót właściwy, który uległ leksykalizacji. Zapisywany jest wielkimi literami (jak typowe skrótowce), wymawiany jako /u-er-es/ (jak typowe skrótowce literowe) i traktowany jako samodzielny rzeczownik, który decyduje o formie przydawki i orzeczenia. Jako że formacja ta kończy się – w wersji fonetycznej – na spółgłoskę, przysługuje jej rodzaj męski, por. np. URS powiódł się, nieudany URS, diagnostyczny URS, leczniczy URS. Jako samodzielny rzeczownik URS podlega odmianie, por. np. Po nieudanym URS-ie pacjentowi założono cewnik do moczowodu.

URS łączyłby się z przydawką i orzeczeniem w rodzaju żeńskim wówczas, gdyby pozostał skrótem właściwym i podczas lektury tekstu wymawiany był jako cały, odmienny wyraz ureterorenoskopia.

Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego