Związek restauracji z restaurowaniem
nurtuje mnie jedna kwestia, a mianowicie dlaczego słowa restauracja zaczęto używać do nazwania lokalu gastronomicznego, skoro pochodzi od łacińskiego restaurare — ‘odnawiać, przywracać świetność’? Jaki ma związek restauracja w znaczeniu ‘lokal’ z restauracją w znaczeniu ‘odnawianie’?
Pozdrawiam serdecznie
6.07.2020
6.07.2020
Dzień dobry,nurtuje mnie jedna kwestia, a mianowicie dlaczego słowa restauracja zaczęto używać do nazwania lokalu gastronomicznego, skoro pochodzi od łacińskiego restaurare — ‘odnawiać, przywracać świetność’? Jaki ma związek restauracja w znaczeniu ‘lokal’ z restauracją w znaczeniu ‘odnawianie’?
Pozdrawiam serdecznie
Wyjaśnienie tej kwestii znajdujemy w Dictionnaire historique de la langue française Alaina Ray (Le Robert, 2019, tom 3, s. 3209) – znaczenie ‘lokal gastronomiczny’ bowiem ukształtowało się w języku francuskim, z którego (wraz z całym wyrazem) je zapożyczyliśmy.
Otóż rzeczywiście łacińskie restaurare to ‘odnawiać’. Od niego pochodzi francuski czasownik restaurer mający to samo znaczenie. Jedną z jego form jest restauration – jest to imiesłów przymiotnikowy czynny, a na język polski można go przetłumaczyć jako ‘odnawiający’. W XVII wieku używano go (ciągle w języku francuskim) do nazwania zupy o właściwościach regenerujących (‘zupa odnawiająca’, zapewne rosół), a potem (metonimicznie) stał się nazwą lokalu, w którym taką zupę się serwuje, aż wreszcie (w wyniku rozszerzenia znaczenia) –nazwą lokalu gastronomicznego w ogóle. Współcześni Francuzi zresztą jadają obiady w lokalach o nazwie restaurant, a nie restauration. Do polszczyzny wszedł najpierw łaciński czasownik restaurare, a potem zapożyczenie francuski restauration w znaczeniu ‘lokal’.
Otóż rzeczywiście łacińskie restaurare to ‘odnawiać’. Od niego pochodzi francuski czasownik restaurer mający to samo znaczenie. Jedną z jego form jest restauration – jest to imiesłów przymiotnikowy czynny, a na język polski można go przetłumaczyć jako ‘odnawiający’. W XVII wieku używano go (ciągle w języku francuskim) do nazwania zupy o właściwościach regenerujących (‘zupa odnawiająca’, zapewne rosół), a potem (metonimicznie) stał się nazwą lokalu, w którym taką zupę się serwuje, aż wreszcie (w wyniku rozszerzenia znaczenia) –nazwą lokalu gastronomicznego w ogóle. Współcześni Francuzi zresztą jadają obiady w lokalach o nazwie restaurant, a nie restauration. Do polszczyzny wszedł najpierw łaciński czasownik restaurare, a potem zapożyczenie francuski restauration w znaczeniu ‘lokal’.
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
