Słowo baczmag ‘rodzaj buta’ pojawiło się w polszczyźnie w pocz. XVIII w., por. np. wypowiedź Marcina Paszkowskiego: „W Turczech obuwie pospolite żony z mężami mają, które tam ich językiem baczmag nazywają” (Dzieje Tureckie, Kraków 1615). Najczęściej – ze względów praktycznych, pozajęzykowych – wyraz był używany w formie liczby mnogiej, por. np. „Nawet też kiedy nie ma jechać w drogę, Baczmagi wdziewa sudanne na nogę” (Wespazjan Kochowski, Wiedeń wybawiony, Kraków 1684). Pojawił się także w przysłowiach, np. „Niewielki fortel, i małej przewagi, na krótkie nogi wysokie baczmagi” (Salomon Rysiński, Przypowieści polskie, Lublin 1629), „Mały posag, ledwo to na baczmagi” (Krzysztof Franciszek Falibogowski, Dyskurs marnotractwa i zbytku Korony Polskiej, Jarosław 1626), oraz w użyciach metaforycznych.
Wyraz ten stopniowo wychodził z użycia – informację, że jest już nieużywany, podaje np. tzw. Słownik wileński (z 1861 r.). Rejestruje go jednak później tzw. Słownik warszawski (t. 1 z 1900 r.) z kwalifikatorem „wyraz staropolski” wraz z wariantami: fonetycznym baćmag i fleksyjnym baczmaga. Tę formę żeńską (jako jedyną) podaje A. Brückner w Słowniku etymologicznym. Tak więc w XX w. w użyciu są obie formy rodzajowe: r. męski baczmag i r. żeński baczmaga, przy czym oboczność tę usuwa się na dwa sposoby: 1) wprowadza się liczbę mnogą, tzn. rzeczownik traktuje się jako plurale tantum (np. Słownik wyrazów obcych PWN ma hasło baczmagi), 2) zachowuje się pierwotną postać wyrazu, tzn. baczmag (np. Wielki słownik wyrazów obcych PWN).