Pierwsze słowo zapożyczone z czeskiego w XV lub XVI w., drugie z ukraińskiego, zapewne dopiero w XIX w.; drugie pochodzenia dźwiękonaśladowczego. U Mickiewicza w Pani Twardowskiej czytamy o diable: „Czmychnąwszy dziurką od klucza,/ Dotąd jak czmycha, tak czmycha”.