drwa
26.03.2009
26.03.2009
W Słowniku mitów i tradycji kultury Kopalińskiego w haśle fraszka jest informacja, że tę „igraszkę poetycką określano też mianem Drwa (tj. drwiny)”. Czy była to gra słów (nowoznacznik), czy też niezależnie istniało słowo drwa wcześniej już oznaczające drwiny? Czy w tym znaczeniu drwa to rzeczownik rodzaju żeńskiego w liczbie pojedynczej, czy plurale tantum? A może liczba mnoga, ale posiadająca liczbę pojedynczą?
Drwa (z prasłowiańskiego *drъva) to pierwotnie rzeczownik zbiorowy (z formantem -ā). Wtórnie utworzono lp. *drьvo, a dawne collectivum nabrało znaczenia liczby mnogiej. Ponieważ w polszczyźnie formy lp. się nie używa, więc należy przyjąć, że drwa to plurale tantum. Pierwotne znaczenie to ‘materiał drzewny, szczególnie na opał’.
Od XVI w. wyraz ten uzyskuje znaczenie przenośne ‘coś bez wartości, bez sensu; czcze gadanie’. Od tego rzeczownika w XVII w. powstaje czasownik drwić, czyli ‘drwa gadać’, ‘lekceważyć kogo, wyśmiewać się, szydzić, kpić’, a stąd od XVIII w. drwiny ‘kpiny, żarty, szyderstwa’. A zatem drwa → drwa przen. → drwić → drwina.
Od XVI w. wyraz ten uzyskuje znaczenie przenośne ‘coś bez wartości, bez sensu; czcze gadanie’. Od tego rzeczownika w XVII w. powstaje czasownik drwić, czyli ‘drwa gadać’, ‘lekceważyć kogo, wyśmiewać się, szydzić, kpić’, a stąd od XVIII w. drwiny ‘kpiny, żarty, szyderstwa’. A zatem drwa → drwa przen. → drwić → drwina.
Krystyna Długosz-Kurczabowa, Uniwersytet Warszawski
