W języku prasłowiańskim forma *gora oznaczała przede wszystkim ‘wzniesienie ponad otaczający teren’. Dopiero potem mianem góry zaczęto określać ‘część położoną wyżej niż inne, wyższą lub najwyższą część czegoś’. W najstarszych polskich zabytkach piśmienniczych rzeczownik góra pojawia się już w obu tych znaczeniach:

1. ‘wzniesienie terenu odcinające się od niżej położonego otoczenia’, por. np.

• W drogách będąc miotáli y ofiárowáli stáre obuwie/ piorá/ y podobne rzeczy po gorách/ po skáłách/ y po tychże sámych drogách/ żeby im dawáły dobre przeszćie y śiły. wybieráli sobie brwi/ y ofiárowáli ie słońcu/ gorom/ wiátrom/ y inszym rzeczom ktorych się bali.
• Raz do gor a drugi raz do morskiey wody Obracał [Rugier] twarz na wiatry przynoszące chłody.
• Y ciągnął Jozue onegoż czásu/ y wybił syny Enákowe z gor/ z Hebronu/ z Dábiru/ z Anáb/ y ze wszystkich gor Judskich/ y ze wszystkich gor Izráelskich/ pospołu z miásty jch wykorzenił je Jozue.

2. ‘część czegoś położona wyżej od pozostałych; przestrzeń znajdująca się nad czymś’, por. np.

• Kazał [...] azeby wszyscy wraz skoczywszy pod mory iakonaylepiey przycisnąwszy się do Mura że by zgory nierazono a drugim od strzeliwać.
• Na kozdey prezęncie Officerowie z Szablemi [!] dobytemi iechali Towarzystwo zas Pistolety czeladz bandolety do gory trzymaiąc.
• Dębicki, Podkomorzy ciska Czapkę do gory wrzeszczy na wszystek głos VIVAT PIAST, VIVAT REX MICHAEL.

Podobnie jest z rzeczownikiem dół (psł. *dolъ), który najpierw oznaczał ‘otwór wykopany w ziemi’, a potem ‘to, co jest niżej’. Oba omówione tu wyrazy stanowią typowy przykład tzw. polisemii łańcuchowej, w której dochodzi do przekształcenia znaczeń konkretnych w abstrakcyjne.