Na początku tej noweli jeden z jej bohaterów – wójt wsi Barania Głowa – wypowiada taką kwestię: „Panie Zołzikiewicz – rzekł z mazurska – niech ino pan napisze ten <rapurt>, bo mię jakoś nieskładnie idzie. Przecie pan je pisarz”. Gdyby poważnie traktować komentarz odautorski („rzekł z mazurska”) należałoby sądzić, że H. Sienkiewicz sięgnął do gwary mazowieckiej, ponieważ Mazurami zwano mieszkańców Mazowsza. Tak jednak nie jest. W zacytowanym wyżej fragmencie występują co prawda gwarowe formy ino, rapurt, przecie, ale mogłyby one wystąpić niemalże w każdej polskiej gwarze ludowej. W całym tekście noweli najczęściej właśnie takie leksykalne formy są przywoływane (np. dyć, ino, kiej, toć), znacznie rzadziej występują ogólnogwarowe formy fleksyjne (np. toćwa, będzieta, przestali byśta), a zupełnie sporadycznie cechy fonetyczne, które rzeczywiście, ale nie wyłącznie występowały (i występują) w gwarach mazowieckich, tj. mazurzenie i samogłoski ścieśnione (np. przenoświętsy nacelni<ku>). Trzeba dodać, że te wszystkie elementy gwarowe występują w tekście relatywnie rzadko i tylko w przytaczanych wypowiedziach postaci stanu chłopskiego. Jest to więc typowa stylizacja fragmentaryczna charakteryzująca, która ma stwarzać ogólne wrażenie wypowiedzi gwarowej, ale nie odwzorowuje żadnej konkretnej gwary ludowej. Z punktu widzenia techniki pisarskiej jest to zabieg udany i utrzymujący się w realistycznej konwencji opisu. Nie należy jednak tej stylizacji gwarowej odnosić do jakiejś konkretnej gwary, ani porównywać tekstu noweli z tekstem gwarowym, choć można zakładać, że H. Sienkiewicz „znał” ze słyszenia i gwary mazowieckie, i podlaskie, i małopolskie, bo np. w Krzyżakach stosował jako wykładniki archaizacji m.in. elementy zaczerpnięte z małopolskiej gwary podhalańskiej.