klawisz

klawisz
16.02.2007
16.02.2007
Witam,
moje pytanie dotyczy etymologii słowa klawisz używanego potocznie na określenie strażnika w zakładzie karnym. Przypuszczam, że ma ono źródło w gwarze więziennej (tzw. grypserze) i zabarwienie pejoratywne. Jednak funkcjonariusz zakładu karnego pouczył mnie, ze diametralnie się mylę, że klawisz to określenie jak najbardziej pozytywne, utożsamiające braterstwo funkcjonariuszy SW.
Pozdrawiam serdecznie
Magda
Wyraz klawisz jest zapożyczeniem z łacińskiego clavis 'klucz', 'zamek'; w języku polskim oznacza 1) białe i czarne listewki w niektórych instrumentach muzycznych, które po naciśnięciu palcem uruchamiają mechanizmy wydobywające dźwięki (por. też w wyrazach złożonych klawiatura, klawicymbał, klawikord, klawesyn…); 2) w różnych urządzeniach, np. w komputerze lub telefonie, przyciski, które służą do ich obsługi; 3) w gwarze więziennej: a) wytrych, b) strażnik więzienny, czyli „klucznik”. Z dokumentacji słownikowej wynika, że klawisz w gwarze więziennej jest wyrazem nacechowanym pejoratywnie, negatywnie. Wyrazy w gwarach środowiskowych łatwo zmieniają zabarwienie ekspresywne – można więc przyjąć, że w pewnym środowisku funkcjonariuszy służby więziennej ten wyraz uzyskał zabarwienie pozytywne. Tak jak klawisze tworzą w instrumentach muzycznych klawiaturę umożliwiającą („otwierającą”) ich grę, tak klawisze – strażnicy więzienni umożliwiają funkcjonowanie tej instytucji.
Krystyna Długosz-Kurczabowa, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego