najeść się wstydu, strachu
4.04.2024
4.04.2024
Dzień dobry,
w ostatnim czasie zacząłem się zastanawiać jaka jest etymologia wyrażenia „najeść się wstydu” i podobnego „najeść się strachu”?
Ogólne znaczenie: ‘doznać silnego, negatywnego uczucia’ może być we współczesnej polszczyźnie realizowane przez dwie sfrazeologizowane konstrukcje:
- najeść się/ nałykać się strachu ‘być bliskim czegoś tragicznego; bardzo się czegoś przestraszyć’;
- najeść się/ nałykać się wstydu ‘znaleźć się w niezręcznej, krępującej sytuacji, zwykle powodującej kompromitację’.
Obie przenośne konstrukcje powstały w wyniku metaforyzacji znaczeń konkretnych czasowników najeść się (‘zjeść czegoś dużo, nasycić się’) i nałykać się (‘zjeść dużą ilość czegoś’).
Adam Wolański
