kamera, szambelan, kabaret raz jeszcze

kamera, szambelan, kabaret raz jeszcze

16.03.2024
16.03.2024

Szanowni Państwo,

czy wyrazy „kamera”, „szambelan” i „kabaret” mają wspólny źródłosłów, czyli starogreckie słowo „kamára” [καμάρα] oznaczające ‘kryte pomieszczenie, sklepioną izbę, komorę, sypialnię’?

Pozdrawiam

Jeśli chodzi o źródłosłów wyrazów kamera, szambelan, kabaret, to jest nim zapewne rdzeń praindoeuropejski, który możemy jedynie rekonstruować (mniej lub bardziej udanie), np. jako * kamar- / khamar- / kamr- / khamr-. Należy przyjąć, że bezpośrednią kontynuacją tego rdzenia jest grec. kamára. Wyraz grecki został zapożyczony przez język łaciński w postaci formy łac. camera / camara, która z kolei stała się bezpośrednią podstawą zapożyczenia w języku starofrancuskim – por. st.fr. chambre – oraz języku polskim – por. pol. kamera (XVII w.). Od formy st.fr. został utworzony wyraz chamberlaine (być może na wzór starofrankońskiego camerling), który uległ przekształceniu we fr. chambellan, która to forma została zapożyczona przez język polski w postaci szambelan (XVII-XVIII w.). Z kolei wyraz kabaret (który do polszczyzny został bezpośrednio zapożyczony z języka niemieckiego XIX/XX w.) znajduje swą podstawę etymologiczną w starofrancuskim cambrette <st.fr.. chambrette <st.fr. chambre. Można zatem przyjąć, że wszystkie te wyrazy mają wspólny źródłosłów praindoeuropejski i że początek ich rozwojowi dała forma grecka camára, jednakże podstawą etymologiczną form występujących w językach romańskich, germańskich i słowiańskich jest de facto wyraz łaciński.

Stanisław Dubisz
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego