w pokoju

w pokoju

8.05.2024
8.05.2024

Dzień dobry, mam wątpliwości w sprawie określenia wyrażenia „w pokoju” — czy mogę uznać je za przysłówek? ( skoro pytanie gdzie?) , czy jest to jednak wyrażenie przyimkowe? Dziękuję za rozwiązanie problemu. Serdecznie pozdrawiam.

W pokoju, czyli połączenie przyimka i rzeczownika, to wyrażenie przyimkowe. W zdaniu może ono – podobnie jak przysłówek – pełnić funkcję okolicznika, por. Zostawiła dziennik (gdzie?) w pokoju nauczycielskim. Ale może też stanowić określenie rzeczownika jako przydawka przyimkowa, por. np. zebranie w pokoju nauczycielskim.

Wyrażenia przyimkowe przysłówkami nie są. Możemy natomiast powiedzieć, że w wypowiedzeniu – jako okoliczniki – występują w funkcji przysłówkowej, por.

  • Spojrzał na nią (jak?) z uśmiechem.
  • Stała (gdzie?) przed domem.
  • Wrócił (kiedy?) przed północą.

Na koniec warto wspomnieć, że w polszczyźnie są konstrukcje złożone z przyimka i rzeczownika, które można traktować jako przysłówki. Są to tzw. frazy przysłówkowe, por. np. do szaleństwa (np. kochać kogoś do szaleństwa), na myśl (np. uśmiechnąć się na myśl o czymś), pod nosem (np. szeptać coś pod nosem), z wiatrem (np. płynąć z wiatrem). Należy jednak podkreślić, że tego rodzaju struktury mają status jednostek leksykalnych (wyrazów), a nie doraźnie tworzonego połączenia wyrazowego typu: do domu, na stole, pod szafą, z kina.

Ponadto niektóre polskie przysłówki pochodzą od wyrażeń przyimkowych, por. np. nadzwyczaj, naprzód, zresztą.

Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego