pieniacz

pieniacz

3.11.2023
3.11.2023

Szanowni Państwo,

czy słowo pieniacz «osoba lubiąca się procesować z błahych powodów» łączy się etymologicznie ze starogreckim słowem „poinḗ” [ποινή] «okup pieniężny jako zapłata za zabójstwo, grzywna, zapłata, kara»?

Z poważaniem

Stratos Vasdekis

Pieniacz to rzeczownik odczasownikowy stanowiący nazwę wykonawcy czynności. Po raz pierwszy został odnotowany w polszczyźnie w zabytku piśmienniczym pochodzącym z 1597 r. (por. Słownik polszczyzny XVI wieku, red. M.R. Mayenowa, F. Pepłowski, K. Mrowcewicz, t. 1–35, Wrocław–Warszawa 1966–2014). Został urobiony od dawnego czasownika pieniać się w znaczeniu ‘mieć, prowadzić sprawę w sądzie, występować przeciw komu; prawować się, procesować się’ (pol. pieniać (się) + -acz). Czasownik ten stanowił zapożyczenie właściwe staroruskiej formy pěnjati (por. A. Bańkowski, Etymologiczny słownik języka polskiego, Warszawa 2000, t. 2, s. 553). W dawnej polszczyźnie istniał ponadto rzeczownik rodzaju żeńskiego pienia w znaczeniu ‘spór z kimś w sądzie o majątek’.

Tyle o rzeczowniku pieniacz można stwierdzić z całą pewnością.

Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego