pitolenie o Szopenie

pitolenie o Szopenie
17.04.2008
17.04.2008
Witam!
Inreresuje mnie pochodzenie niezbyt eleganckiego związku frazeologicznego: pitolenie o Szopenie.
Dziękuję za odpowiedż i pozdrawiam!
Pitolić na instrumencie znaczy grać na nim brzydko i nieumiejętnie. Tak grać można np. na skrzypcach (których dźwięk słowo to naśladuje swą barwą), raczej nie na perkusji, ponieważ z pitoleniem kojarzy się nie tylko wysoki dźwięk, ale i jednostajny ruch. W Etymologicznym słowniku języka polskiego A. Bańkowskiego czytamy: „pitulić, pitolić gw. 'jebać', por. gw. (maz.) pitula vulva; niejasne (…)”.
Pitolić znaczy też mówić, ale mówienie nazywamy pitoleniem tylko wtedy, gdy odnosimy się do niego z dezaprobatą. Jeśli np. nie dowierzamy rozmówcy, możemy powiedzieć mu: „Stary, nie pitol!”.
Słowo to funkcjonuje wreszcie jako wykrzyknik – tylko w 1. osobie lp. czasu teraźniejszego – i znaczy tyle, co inne dosadne wykrzykniki, np. „Pieprzę” lub „Mam to gdzieś”.
Przypuszczam, że Szopen w przytoczonym przez Panią wyrażeniu znalazł się bez istotnej przyczyny, może dla rymu, dodatkowo wspartego skojarzeniem, że pitolić to grać, a grać to oczywiście Szopen.
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego