W języku prasłowiańskim były przyimki *perzъ i *bezъ, kontynuowane w polszczyźnie w formie przez i bez, przy czym niekiedy (w dawnych czasach w języku ogólnym, a współcześnie już tylko w gwarach) były używane zamiennie (np. przez las bez czapki i bez las przez czapki).
W prasłowiańszczyźnie był też przyimek *čerzъ ← *čersъ, zachowany m.in. w rosyjskim czerez, słoweńskim čerź, serbochorwackim črëz; nieobecny w języku polskim.
Rzeczownik cesta ‘droga’, występujący głównie w językach południowosłowiańskich, jest etymologicznie związany z przymiotnikiem czysty. Cesta to dosłownie ‘oczyszczona, czysta (droga, wolne przejście)’.