Wyrazy śledzić i upośledzony pozostają ze sobą w bezpośrednim związku etymologicznym (ale mimo podobieństwa fonetycznego nie mają nic wspólnego z wyrazem śledź). U podstawy obu tych wyrazów jest rzeczownik ślad ‘pozostałość po czymś, odcisk stóp’. Od rzeczownika ślad utworzono czasownik śledzić, tzn. ‘chodzić, szukać kogo po śladzie’; ‘tropić’; ‘uważnie obserwować’. W rozwoju historycznym wyrazu widać wyraźnie przechodzenie od znaczenia konkretnego do abstrakcyjnego.
Następnie od wyrażenia przyimkowego po śladzie powstał przymiotnik pośledni ‘będący w tyle, na końcu’, ‘drugorzędny’, ‘lichy’, a od niego czasownik upośledzać, czyli ‘zostawiać w tyle, pomijać’, ‘traktować gorzej’, ‘krzywdzić’. Upośledzony to genetycznie imiesłów bierny od tego czasownika; może też występować w funkcji rzeczownika ‘ten, który zostaje w tyle’; ‘jest pomijany’; ‘traktowany w sposób krzywdzący’.