Fraza rzeczownikowa smutny pan (zwykle występuje w liczbie mnogiej) oznacza w języku potocznym ‘funkcjonariusza tajnej policji lub innych podobnych służb’. Określenie przymiotnikowe stanowiące człon tej nazwy jest motywowane kolorem strojów, w jakie ubrani bywali dawniej przedstawiciele tego rodzaju służb specjalnych. A były to zazwyczaj ciemne płaszcze, ciemne garnitury, ciemne kapelusze i czarne okulary. Ciemne barwy, które kojarzą się z czymś pesymistycznym i ponurym, są określane w polszczyźnie mianem smutnych kolorów. Do dziś w kulturze popularnej mamy do czynienia z takim stereotypowym przedstawianiem przedstawicieli tajnej policji ubranych po cywilnemu, którzy legitymują ludzi po bramach czy dokonują rewizji w domach.