superunek
Ciekawi mnie pochodzenie słowa superunek. Szukałam, ale nie znalazłam, stąd moja prośba o wyjaśnienie.
Pozdrawiam
Marta Kisiel
Niestety, w znanych mi opracowaniach leksykograficznych wyraz superunek nie występuje, nie spotkałem go również w znanych mi tekstach innego typu. By móc cokolwiek na jego temat powiedzieć potrzebne byłyby konteksty, w których bywa używany, ewentualnie parafraza znaczeniowa. Jedyny kontekst mi znany, pozostający w jakimś związku z tym wyrazem, to miejscowa nazwa własna Łubienica Superunki, nazwa wsi w powiecie pułtuskim na Mazowszu. Jednak i ta informacja nie pozwala na konkretne wnioski dotyczące pochodzenia wyrazu superunek.
-
4.11.2023
Superunek to „odszkodowanie, ziemia dla włościan za prawo korzystania z pastwisk dworskich, zbierania gałęzi w lesie dworskim” [Nazwy miejscowe Polski, pod red. K. Rymuta, t. 6: L–Ma, Kraków 2005, s. 382–383]. W „Literaturze Ludowej” [t. 5 z 1961 r.] znajdziemy krótką informację, że „W latach ok. 1919–1923 odbywała się we wsiach folwarcznych parcelacja ziemi. W wyniku tej parcelacji część ziemi dano chłopom na superunki, którymi zastąpiono dotychczasowe serwituty, część zaś wydzierżawiono nowym właścicielom”.
Patrycjusz Pilawski -
10.11.2023
Superunek to nie tylko użytki rolne, lecz także nieużytki, na których się można było pobudować, lub grunty leśne. Określenie superunek jest przywoływane do dziś w decyzjach administracyjnych dotyczących wspólnot gruntowych. Na przykład w decyzji starosty pułtuskiego znajdujemy następujący cytat (pisownia oryginalna): „W piśmie z dnia 18.04.1974 roku Pan Pieńkosz Antoni oświadczył, że: Jednocześnie oświadczam, że stanowiące moją własność gospodarstwo rolne o powierzchni 4,063 ha i superunek leśny o powierzchni 1,06 ha położone we wsi Domosław, gm. Winnica, pow. Pułtuski przekazałem dwum swoim synom około 12 lat temu, a mianowicie Edmundowi Pieńkosz 2,031 ha i superunku 0,03 ha oraz Tadeuszowi Pieńkosz 2,0315 ha i superunku 0,503 ha na własność, na warunkach, że każdy syn będzie dawał mnie i mojej małżonce Leokadii Pieńkosz z domu Bartczak dożywotnie utrzymanie”. Można domniemywać, że wyraz superunek ma proweniencję niemiecką. Morfem słowotwórczy –unek, obecnie w polszczyźnie nieproduktywny, jest polską kontynuacją średnio-górno-niemieckiego –unge i nowo-górno-niemieckiego –ung.
Jakub Kędzierski