trambambula

trambambula

17.10.2023
17.10.2023

Jaka jest etymologia słowa trambambula? Jest to słowo często używane w województwie łódzkim oznaczające 'stół do piłkarzyków'.

Wyraz trambambula oznacza nie tylko stół do piłkarzyków, ale całą grę w piłkarzyki. Ma charakter socjolektalny, należy do słownictwa potocznego, chyba rzeczywiście nacechowanego również regionalnie, ponieważ używany jest głównie w Łodzi i jej okolicy. Ma również nazwy wariantywne: trambambol oraz trampka, które pozwalają rzucić nieco światła na pochodzenie wszystkich tych trzech nazw. Ich podstawy leksykalne są obcojęzyczne: ang. table football – niem. tischfussball; ang. tramp. W tym kontekście nazwy trambambula – trambambol byłyby zniekształconymi postaciami fonetycznymi form obcojęzycznych, co daje się zauważyć szczególnie w odniesieniu do ich drugiej części (-bambol), z dodatkową kontaminacją w ich części pierwszej z rzeczownikiem trampek / trampka (tramb-). Ta kontaminacja, współgrająca z występowaniem nazwy trampka, znajduje uzasadnienie w tym, że „piłkarzyki (nie dorośli piłkarze) grają w trampkach” (a nie w specjalnym obuwiu piłkarskim, tj. w korkach). Można także założyć, że w nazwach trambambula – trambambol jest utrwalony pewien element dźwiękonaśladowczości, ponieważ podczas gry uruchamianie piłkarzyków wywołuje określone odgłosy (tram-bam). Trzeba pamiętać, że są to wszystko nazwy nieoficjalne, utworzone pierwotnie zapewne środowiskowo w kodzie mówionym, a przy tego typu nazwach bardzo często występuje duża wariantyzacja form i modyfikacja (zniekształcanie) wyjściowych (podstawowych) form nazewniczych. Lokalny zwyczaj językowy je utrwala i w ten sposób stabilizują się w zasobie leksykalnym.

Stanisław Dubisz
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego