w try miga
Pozdrawiam.
30.05.2005
30.05.2005
Witam serdecznie. Moje pytanie dotyczy określenia w try miga. Chciałabym się dowiedzieć, jakie jest źródło pochodzenia tego zwrotu, skąd się wywodzi, jaka jest jego historia. Z góry dziękuję za odpowiedź.Pozdrawiam.
W Innym słowniku języka polskiego (PWN, 2000) czytamy: „w trymiga [w trymiga]. Pisane też w try miga. Jeśli ktoś robi coś w trymiga, to robi to bardzo szybko, nie zwlekając. Wyrażenie potoczne’’. USJP (PWN, 2003) również podaje dwojaką pisownię, a tymczasem Wielki słownik ortograficzny języka polskiego (PWN, 2003) notuje, a więc zaleca, tylko pisownię rozłączną: w try miga, za czym i ja się niniejszym opowiadam.
Zwrot ten pochodzi najpewniej z języka rosyjskiego (w tri miga występuje w jednym z wierszy Puszkina). W języku polskim jako cytat z języka urzędowego funkcjonuje w tekście wynotowanym przez B. Wieczorkiewicza (Słownik gwary warszawskiej XIX wieku, PWN, Warszawa 1966, s. 439) z Kuriera Świątecznego z 1876 r.: „Zanim zdołasz co ukraść, «w try miga» stójkowy za kark cię’’.
Znaczenia można się domyślić, nawet nie znając języka rosyjskiego. Używamy przecież polskich: w mig, migiem, w okamgnieniu – dosłownie więc: 'w trzy migi', czyli być może nawet szybciej niż w mig, a nie trzykrotnie dłużej. Miga to dopełniacz liczby pojedynczej, bo liczebnik tri wymaga właśnie tego przypadka.
Współczesne słowniki rosyjskie notują: w odin mig. Słownik języka ukraińskiego B. Hrinczenki (t. 2, Kijów 1908) notuje w try myha, a Słownik gwar polskich J. Karłowicza (t. 3, Kraków 1903) m.in. w cztery miga z Kaliskiego.
Przepraszam, że odpowiadam dość późno, niech moje usprawiedliwienie wesprze mądrość ludowa, że co nagle, to po diable.
Zwrot ten pochodzi najpewniej z języka rosyjskiego (w tri miga występuje w jednym z wierszy Puszkina). W języku polskim jako cytat z języka urzędowego funkcjonuje w tekście wynotowanym przez B. Wieczorkiewicza (Słownik gwary warszawskiej XIX wieku, PWN, Warszawa 1966, s. 439) z Kuriera Świątecznego z 1876 r.: „Zanim zdołasz co ukraść, «w try miga» stójkowy za kark cię’’.
Znaczenia można się domyślić, nawet nie znając języka rosyjskiego. Używamy przecież polskich: w mig, migiem, w okamgnieniu – dosłownie więc: 'w trzy migi', czyli być może nawet szybciej niż w mig, a nie trzykrotnie dłużej. Miga to dopełniacz liczby pojedynczej, bo liczebnik tri wymaga właśnie tego przypadka.
Współczesne słowniki rosyjskie notują: w odin mig. Słownik języka ukraińskiego B. Hrinczenki (t. 2, Kijów 1908) notuje w try myha, a Słownik gwar polskich J. Karłowicza (t. 3, Kraków 1903) m.in. w cztery miga z Kaliskiego.
Przepraszam, że odpowiadam dość późno, niech moje usprawiedliwienie wesprze mądrość ludowa, że co nagle, to po diable.
Artur Czesak, IJP PAN, Kraków