przymiotniki dzierżawcze od imion

przymiotniki dzierżawcze od imion
5.01.2013
5.01.2013
Szanowni Państwo!
1. Czy od imion męskich przymiotniki dzierżawcze są tworzone przyrostkami -owy, -owa, -owe, -ów (dawn.), zaś od imion żeńskich – przyrostkami -in/-yn, -ina/-yna, -ine/-yne?
2. Jak brzmią przymiotniki dzierżawcze od żeńskich imion Jadwiga (-g-), Barbara (-r-), Weronika (-k-), Łucja (-j-), Wanda (-d-) i Dorota (-t-) oraz męskich imion Idzi (-i), Jerzy (-y) i Sylwester?
Do siego roku!
Z poważaniem
słowacki czytelnik
Ad 1. Tak, możemy tworzyć przymiotniki z użyciem takich przyrostków, choć powstaną formy mniej lub bardziej archaiczne. Muszę dodać, że podane przez Pana wyliczenie przyrostków można zredukować do dwóch: -ow-, -in-/-yn-. Pozostałe są formami fleksyjnymi, ponieważ po przyrostku występuje końcówka gramatyczna (kreseczka po przyrostku w moim zapisie wskazuje, że zostanie ona tam dołączona).
Przyrostek -in-/-yn- dodawany był do imion zakończonych na -a (również męskich), co można dobrze pokazać na przykładach historycznych, bo na współczesnych trudno, np. nazwa miejscowa Cieszyn pochodzi od nazwy osobowej Ciesza.
Ad 2. Powinno być: Jadwiżyn, Barbarzyn, Weroniczyn, Wandzin, Dorocin, są to jednak na ogół formy czysto potencjalne, możliwe do utworzenia, lecz nieużywane. Z tej przyczyny większość Polaków uzna je za osobliwe, a nawet zabawne, bo np. od Łucja mogłoby być Łucjin, choć uwzględniwszy archaiczny charakter takich form, raczej Łucyin (Łucyja to dawna forma tego imienia). Niektóre, np. Jadwiżyn, Wandzin, Dorocin, służą jako nazwy miejscowości. Jeśliby współcześni Polacy chcieli utworzyć przymiotniki dzierżawcze od imion żeńskich, raczej użyliby przyrostka -ow-, np. Jadwigowa, Łucjowa (te i inne przykłady można znaleźć w Wikisłowniku).
Od podanych imion męskich musiałoby być Idziowy, Jerzowy, Sylwestrowy.
Jan Grzenia
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego