Bielsko-Biała a Świeradów-Zdrój
Bielsko-Biała to przecież przykład inny od pozostałych, ponieważ nazwa pochodzi z połączenia dwóch równorzędnych miast, które teraz tworzą jedno. Wydaje mi się więc, że powinna to być półpauza.
31.10.2016
31.10.2016
Chciałbym dopytać o poprawną pisownię nazwy miasta Bielsko-Biała. W słowniku ortograficznym można przeczytać informację: „[184] 48. Pisownia nazw miejscowości typu Bielsko-Biała, Świeradów-Zdrój, Warszawa-Śródmieście?”, która wydaje mi się w tym względzie nieprzekonująca. Bielsko-Biała to przecież przykład inny od pozostałych, ponieważ nazwa pochodzi z połączenia dwóch równorzędnych miast, które teraz tworzą jedno. Wydaje mi się więc, że powinna to być półpauza.
W nazwach dwuczłonowych nie stosujemy półpauz, lecz wyłącznie łączniki.
Więcej wątpliwości budzi łącznik w nazwach składających się z członów nierównorzędnych, np. Busko-Zdrój, gdyż z zasady takie połączenia (połączenia, w których jeden wyraz, tu: Busko, jest nadrzędny wobec drugiego: jakie? → Zdrój) pisze się bez łącznika (por. artysta malarz, lekarz pediatra). Łącznik w nazwach miejscowych tego typu pojawił się (omyłkowo – sic!) w XII wydaniu Pisowni polskiej z 1957 roku, co sprawiło, że był (i jest) używany w urzędowych wykazach nazw miejscowości.
Jednakże nazwy, których elementy są względem siebie współrzędne (np. Bielsko-Biała, Skarżysko-Kamienna, Czechowice-Dziedzice), zawsze były zapisywane z łącznikiem, gdyż wskazuje on właśnie na równorzędność. Podobnie dzieje się przecież w nazwach pospolitych, por. fryzjerka-kosmetyczka, polonista-historyk (‘fryzjerka i kosmetyczka jednocześnie’, ‘polonista i historyk jednocześnie’).
Więcej wątpliwości budzi łącznik w nazwach składających się z członów nierównorzędnych, np. Busko-Zdrój, gdyż z zasady takie połączenia (połączenia, w których jeden wyraz, tu: Busko, jest nadrzędny wobec drugiego: jakie? → Zdrój) pisze się bez łącznika (por. artysta malarz, lekarz pediatra). Łącznik w nazwach miejscowych tego typu pojawił się (omyłkowo – sic!) w XII wydaniu Pisowni polskiej z 1957 roku, co sprawiło, że był (i jest) używany w urzędowych wykazach nazw miejscowości.
Jednakże nazwy, których elementy są względem siebie współrzędne (np. Bielsko-Biała, Skarżysko-Kamienna, Czechowice-Dziedzice), zawsze były zapisywane z łącznikiem, gdyż wskazuje on właśnie na równorzędność. Podobnie dzieje się przecież w nazwach pospolitych, por. fryzjerka-kosmetyczka, polonista-historyk (‘fryzjerka i kosmetyczka jednocześnie’, ‘polonista i historyk jednocześnie’).
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
