wchodzić, wjeżdżać, schodzić, zjeżdżać
mam pewną uwagę odnośnie do porady nt. pleonazmów. Otóż autorka pisze:
Zgadzając się co do meritum – wymienione konstrukcje są prawidłowe – pozwolę sobie zakwestionować ich pleonastyczny charakter. Przynajmniej w niektórych kontekstach.
A.
22.03.2017
22.03.2017
Szanowni Państwo,mam pewną uwagę odnośnie do porady nt. pleonazmów. Otóż autorka pisze:
Nie wszystkie jednak konstrukcje redundantne są błędne – nie uznalibyśmy na przykład za niepoprawne zdań: Zszedł schodami na dół czy Wjechał windą na górę (a przecież nie można zjechać schodami do góry czy zejść windą na dół – schodzi się zawsze schodami, na dół, a wjeżdża się tylko windą, i tylko do góry.
Zgadzając się co do meritum – wymienione konstrukcje są prawidłowe – pozwolę sobie zakwestionować ich pleonastyczny charakter. Przynajmniej w niektórych kontekstach.
- Schodami jak najbardziej można zjechać. Czasem nie trzeba nawet dodawać, że chodzi o schody ruchome (którymi skądinąd można także zejść, jeśli chwilowo nie działają).
- Można zbiegać po schodach i jest to zdecydowanie coś innego niż schodzić.
- Schodzić i wchodzić można po trapie, po drabinie, po zboczu itp. Miewa to znaczenia dla odmalowania sytuacji przed oczyma wyobraźni odbiorcy. Np. dziecko wbiegło na szczyt pagórka po zboczu, a jego opiekun spokojnie wszedł po prowadzących tam schodach.
- Określenie na dół oznacza w tym przypadku najniższe piętro (poziom), a zatem sprecyzowanie, że schodzi się na dół wyklucza pewne możliwości, np. zejście z 3. piętra na 2. lub na półpiętro.
A.
Szanowny Panie,
istotnie, wchodzimy nie tylko po schodach, lecz także po drabinie, trapie itd., a jeździmy nie tylko windą, lecz także np. schodami ruchomymi. Jednak czasowniki wchodzić, wjeżdżać zawsze oznaczają ruch do góry, a schodzić, zjeżdżać zawsze odnoszą się do ruchu w dół. Nie ma tu znaczenia, czy zjedziemy widną z 13. piętra na parter, czy też z 6. na 5. piętro – jeśli w takim wypadku powiemy zjechałem windą na dół / w dół – użyjemy konstrukcji redundantnej semantycznie. Podobnie – jeśli powiemy wjechał windą na górę (niezależnie od tego, czy mamy na myśli 6. czy ostatnie piętro) – posłużymy się pleonazmem (który oczywiście będzie poprawny, co do czego się zgadzamy).
Łączę pozdrowienia
istotnie, wchodzimy nie tylko po schodach, lecz także po drabinie, trapie itd., a jeździmy nie tylko windą, lecz także np. schodami ruchomymi. Jednak czasowniki wchodzić, wjeżdżać zawsze oznaczają ruch do góry, a schodzić, zjeżdżać zawsze odnoszą się do ruchu w dół. Nie ma tu znaczenia, czy zjedziemy widną z 13. piętra na parter, czy też z 6. na 5. piętro – jeśli w takim wypadku powiemy zjechałem windą na dół / w dół – użyjemy konstrukcji redundantnej semantycznie. Podobnie – jeśli powiemy wjechał windą na górę (niezależnie od tego, czy mamy na myśli 6. czy ostatnie piętro) – posłużymy się pleonazmem (który oczywiście będzie poprawny, co do czego się zgadzamy).
Łączę pozdrowienia
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
