autysta, autystyk czy autyk?

autysta, autystyk czy autyk?

24.03.2021
8.07.2008

Witam,

poszukuję poprawnego określenia osoby cierpiącej na autyzm. Czy z dwóch form – autysta i autyk – podawanych przez nieliczne najnowsze słowniki, któraś jest uprzywilejowana? W publikacjach medycznych pojawia się słowo autystyk, ale nie występuje ono w żadnym ze słowników, do których dotarłam.

Dziękuję za pomoc i pozdrawiam –

D. Kulikiewicz

Wszystkie trzy słowa wymienione w pytaniu są mało rozpowszechnione. Autyk wydaje się mieć najlepsze oparcie w przykładach analogicznych, por. autyzm – autyk jak reumatyzm – reumatyk, a także liczne nazwy powstałe, co prawda, od nazw zakończonych na -ia, choćby dysgrafik od dysgrafia. Słowo autysta przywodzi na myśl raczej reprezentantów różnych prądów czy kierunków, por. freudysta, a słowo autystyk na ich tle wydaje się w ogóle dziwnie zbudowane, brzmi jak freudystyk.

Z wyżej wymienionych słów najbardziej podoba mi się więc autyk. W razie wątpliwości można uciec się do konstrukcji peryfrastycznych, np. osoba z autyzmem lub osoba autystyczna, które w tekstach występują dużo częściej niż ich jednowyrazowe odpowiedniki.

Porada opublikowana: 8.07.2008

Mirosław Bańko, PWN
  1. 24.03.2021

    Przede wszystkim mimo trudności wynikających z zaburzeń ze spektrum autyzmu to na autyzm nie cierpi się. Cierpienie osobom ze spektrum autyzmu sprawia niezrozumienie społeczne ich odmienności i wynikający z niego brak akceptacji. Co do poprawności językowej. ważniejsze w tym przypadku jest jak określenie to odbierają sami zainteresowani. Pod tym względem autyk jest najmniej akceptowany. Z określeń jednowyrazowych najbardziej akceptowany jest autysta. Natomiast pod względem merytorycznym – osoba w spektrum autyzmu, ponieważ podkreśla ogromną różnorodność cech jakie prezentują osoby, których cechą osobowości jest autyzm. Również w medycynie według najnowszej klasyfikacji ICD11 mowa jest o spektrum autyzmu. Angielski odpowiednik to ASD – autism spectrum disorder.

    Zbigniew Worony
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego