Aby na końcu zdania

Aby na końcu zdania

18.12.2022
18.12.2022

Dzień dobry,

niedawno zaczęłam spotykać się z użyciem słowa aby na końcu zdania, przykładowo w rozmowie:

„Czy mogę odwiedzić jutro Magdę?” „Jutro ma jej nie być w domu aby”. Jakie jest znaczenie i funkcja aby w takiej sytuacji i czy użycie tego słowa na końcu zdania jest poprawne?

Szanowna Pani,

aby, oprócz tego, że jest spójnikiem, pełni też funkcję partykuły ograniczającej – wskazuje na niewielki zakres, niewielką ilość itd. tego, o czym się mówi w zdaniu. „Słownik języka polskiego” pod red. W. Doroszewskiego podaje użycia z tak rozumianym aby umieszczonym na końcu zdania, np. „Dawajcież tę zupę! Dawajcie tę cielęcą... A na rożnie też aby? Mój Boże Kochany... Karusia — na rożnie aby?” (S. Żeromski, „Przedwiośnie”, s. 131), „Ah, jakżeś spocona, mój aniołku! Żebyś się nie zaziębiła aby” („Tygodnik Ilustrowany”, 1870. s. 139). Jak widać, w przytoczonych tekstach aby znaczy (mniej więcej) tyle co tylko. Tymczasem w zdaniu, które Pani przywołała, sens tej partykuły jest zupełnie inny — prawdę mówiąc, trudno stwierdzić, co miałaby ona znaczyć.

Z pozdrowieniami

Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego