Akcent rzeczowników jednosylabowych w połączeniu z cząstkami arcy-, eks- i wice-
Dzień dobry,
w poradzie sprzed 20(!) lat przeczytałem, że „arcymistrz” wymaga akcentu na ostatnią sylabę (podobnie jak „eksmąż”). W środowisku szachowym nigdy nie spotkałem się z innym akcentem niż „arCYmistrz”. Również w przypadku „eksmęża” narzuca się akcent paroksytoniczny. Czy nadal jest zasadna reguła, że (cytat ze wspomnianej porady) „akcent na ostatniej sylabie mają rzeczowniki jednosylabowe w połączeniu z cząstkami arcy-, wice- eks (arcymistrz, eksmąż)”?
Przez ostatnie ćwierćwiecze nic się w normie akcentowej nie zmieniło. W odmianie wzorcowej normy rzeczowniki jednosylabowe poprzedzone cząstkami arcy-, eks- i wice- mają akcent na ostatniej sylabie (oksytoniczny), por. np. arcymistrz (wym. [arcymʹisṭš]), eksmąż (wym. [eksmõũ̯š]) i wicekról (wym. [vʹicekrul]), przy czym w wypadku wyrazu arcymistrz dopuszczalny jest jako oboczny – również w normie wzorcowej – akcent na sylabę drugą od końca (paroksytoniczny), por. [arcymʹisṭš]. Tego rodzaju zalecenia znaleźć można było już w wydanym w 1999 r. Nowym słowniku poprawnej polszczyzny PWN.
Słownik ten sankcjonował również w odmianie potocznej (użytkowej) normy akcent na sylabę drugą od końca w wypadku wszystkich wyrazów mających akcent niestandardowy. W sytuacjach pozaoficjalnych dopuszczalny jest zatem akcent typu: [eksmõũ̯š] i [vʹicekrul].
