Są tu rozstrzygnięcia większości problemów związanych z wymową: mówimy miękko gienerał, czy twardo generał; prawidłowa wymowa to wyłączać, czy może wyłanczać; lepiej wziąść czy wziąć; jak akcentujemy matematyka czy matematyka?
wymowa
-
Wymowa twarda [ly]
4.07.20244.07.2024Dzień dobry. W wypowiedziach niektórych osób, nawet wykształconych, usłyszeć można taką wymowę. Zamiast np. powiedzieli, to powiedziely, zamiast wzięli, to wzięly. Czy to jakaś gwara? Wydaje mi się, że słyszałem, że tak się mówi na Zamojszczyźnie, ale nie mam pewności, czy tak jest.
-
Greckie imię Maria
13.06.202413.06.2024Szanowni Państwo,
chciałabym się dowiedzieć jaka jest poprawna odmiana oraz wymowa greckiego imienia Maria [Marija].
Np. Dla kogo są te kwiaty?
Dla Marii [Mariji] czy Maryi [Maryi]
Serdecznie pozdrawiam,
Anna
-
Nazwisko Piłsudski po raz wtóry
4.06.20244.06.2024Szanowni Państwo
Chciałem się zapytać o nazwisko Piłsudski. Wszyscy wymawiają przez -c- jako Piłsucki, ale skoro tam jest -ds- to chyba nasi przodkowie u zarania istnienia tego nazwiska musieli wymawiać przez -ds- jako Piłsudski. Czy z tego powodu nie powinniśmy jednak mówić przez -ds- zamiast przez -c-?
Pozdrawiam
-
Wymowa czasownika zauważyć
27.05.202427.05.2024Dzień dobry. Mam pytanie dotyczące słowa „zauważyć”. Czy w jego wymowie powinno wybrzmiewać „uwa”, a przez to samo słowo powinno mieć 4 sylaby (za-u-wa-żyć) czy też „łwa”", a wtedy słowo powinno mieć 3 sylaby (za-uwa-żyć)? W internecie trudno mi znaleźć odpowiedź na to zagadnienie. Portal esylaby.pl podaje podział na 4 sylaby „za-u-wa-żyć”, ale już dla słowa „zauważać” podaje podział na tylko 3 sylaby (za-uwa-żać). Wydaje mi się, że oba te słowa powinny mieć tyle samo sylab. Ale ile, 3 czy 4? Z góry dziękuję za odpowiedź.
-
Wałczenie
29.04.202429.04.2024Jak zmieniało się postrzeganie zjawiska wałczenia? Podobno początkowo niezgłoskotwórcze u jako ł było cechą gwary chłopów, niższych warstw i zalecano unikanie takiej wymowy. Jeszcze na początku XX w. wiele osób używało tzw. scenicznego ł. Czy wałczenie zatem postrzegano jako styl potoczny, czy wręcz psucie języka, niestosowne w mowie oficjalnej? Może inaczej mówiono w domu, a inaczej w szkole czy podczas publicznych wypowiedzi? Do dziś niektórzy młodzi prezenterzy TVP Wilno stosują sceniczne ł, choć z pewnością są świadomi, że w Polsce już (prawie) nikt tak nie mówi. A na nagraniu głosu J. Piłsudskiego słychać, że wałczy. Lektorzy Polskiej Kroniki Filmowej początkowo nie wałczyli.
-
Jak wymawiać nazwę Machu Picchu?
26.03.202426.03.2024Szanowni Państwo!
Bardzo proszę o wyjaśnienie, jak brzmi poprawna wymowa nazwy Machu Picchu. Po internetowej kwerendzie odnoszę wrażenie, że powinniśmy mówić [maczu piczu], jednak często słyszy się [maczu pikczu], więc może nie mam racji? Będę niezmiernie wdzięczna za rzucenie światła na kwestię.
Z wyrazami szacunku
Anna
-
stalking
15.03.202415.03.2024Dzień dobry,
w jaki sposób należy wymawiać w polszczyźnie słowo „stalking” («obsesyjne, uporczywe nękanie innej osoby»)? W angielskim słowo to ma wymowę [stoking], ale wielokrotnie słyszałem wymowę zgodną z pisownią, czyli [stalking]. Czy powinniśmy akceptować tę wymowę? Czy są już jakieś wiążące ustalenia językoznawców?
-
Akcent rzeczowników jednosylabowych w połączeniu z cząstkami arcy-, eks- i wice-
9.03.20249.03.2024Dzień dobry,
w poradzie sprzed 20(!) lat przeczytałem, że „arcymistrz” wymaga akcentu na ostatnią sylabę (podobnie jak „eksmąż”). W środowisku szachowym nigdy nie spotkałem się z innym akcentem niż „arCYmistrz”. Również w przypadku „eksmęża” narzuca się akcent paroksytoniczny. Czy nadal jest zasadna reguła, że (cytat ze wspomnianej porady) „akcent na ostatniej sylabie mają rzeczowniki jednosylabowe w połączeniu z cząstkami arcy-, wice- eks (arcymistrz, eksmąż)”?
-
Wymowa elementów oznaczane w piśmie jako ę i ą
9.03.20249.03.2024Szanowni Państwo,
jak realizujemy w wymowie nosówki ą i ę w wygłosie i w śródgłosie przed spółgłoskami zwarto-wybuchowymi, szczelinowymi, współotwartymi i zwarto-szczelinowymi?
-
Wymowa samogłosek nosowych
27.02.202410.04.2017Szanowni naukowcy,
od długiego czasu zastanawiam się, czy w wyrazach z literą ę w środku, np. będę, brzęk, kręcone, rębajło, wewnętrzny, należy wymawiać czyste [ę], czy może zmiękczone przez „…e-m…”, „…e-n…”, „…e-ń…”.
W sąsiedztwie jakich głosek należy wymówić: „…e-m…”, „…e-n…”, „…e-ń…”?
Jakiego podziału wymaga poprawna ich wymowa? em” czy jw.?
Jakie słownikowe zasady określają poprawną wymowę, gdy mamy do czynienia z literą ę w środku wyrazu?
Proszę o pomoc.
-
Michigan
21.02.202421.02.2024Pozdrawiam serdecznie. Mam pytanie dotyczące polskiej wymowy nazwy Michigan (jezioro, stan w USA). Czy powinno się „stylizować” na Amerykanina i wymawiać to słowo [miszigan] czy raczej wymawiać z „cz” zamiast „sz”? Co byłoby bardziej polskie? Bardzo dziękuję za odpowiedź.
-
Dzielimy na sylaby wyraz jedwab
19.02.202419.02.2024Jak prawidłowo podzielić na sylaby wyraz jedwab: je-dwab czy jed-wab?
-
Poprawna wymowa wyrazu biblioteka
18.02.202418.02.2024Szanowni Państwo,
jakiś czas temu zaciekawiła mnie wymowa słowa „biblioteka”. Przez lata było dla mnie oczywiste, że słowo to wymawia się tak, jak się je zapisuje, czyli „biblioteka”. W pewnym momencie zwróciłem jednak uwagę, że szczególnie starsze pokolenie mówi: „byblioteka” albo „bybloteka”. Która wymowa jest wzorcowa i z czego mogą wynikać takie rozbieżności w wymowie?
-
dżinizm albo dźinizm
17.02.202417.02.2024Szanowna Poradnio Językowa PWN,
jak wymawia się słowo dźinizm? Problematyczna jest sylaba „dźi” i nie mimo wielokrotnych prób, nie jestem w stanie wypowiedzieć tego bardziej miękko niż "dzi"? Chyba że tam po prostu jest coś w rodzaju przedłużonego „i”, czyli „dziiii'nizm” (dwie sylaby).
I czy dźinizm to to samo co dżinizm? Jeżeli tak, to dlaczego pojawia się tak karkołomny i niezrozumiały zapis jak dźinizm? Zaznaczam, że to jest już spolszczone słowo, które, na moje ucho, w oryginale wymawia się „dziejna darma”, o ile wierzyć syntezatorom mowy. Dlatego trudno mi zrozumieć dlaczego, zostało ono spolszczane jako dźinizm, a nie dzinizm, dżinizm czy dziejnizm.
Pozdrawiam
HMM
-
Poradnik poprawnej wymowy w języku polskim
16.02.202416.02.2024Korzystam na co dzień z zielonego słownika poprawnej polszczyzny. Obecnie szukam jakiegoś dodatkowego produktu, gdzie mógłbym sprawdzić precyzyjnie zasady wymowy w języku polskim. W pracy spotykam się z problemem hiperdykcji wśród mówców i potrzebuję źródła rzetelnej wiedzy na ten temat, aby rozwiewać wszelkie wątpliwości.
W zielonym słowniku są oczywiście wyjaśnienia dla takich przykładów jak „sześćset” (wymawiać: „sześset”) i tym podobne. Natomiast zagadnienia, które mnie interesują, dotyczą np. wymowy zbitek jak w poniższym zdaniu:
„Jak oni z zaangażowaniem śpiewają!”
Jeden mówca powie płynnie „jakoni”, a drugi mocno oddzieli „k” od „o”, atakując „o” w ostry sposób, a nie w miękki i łagodny, jak pierwszy mówca.
Jeden mówca powie „zzangażowaniem”, przedłużając po prostu pojedyncze „z”, a drugi odbije jedno „z” od drugiego z pewną cezurą.
Chciałbym znaleźć porady dotyczące tego typu problemów, być może podparte opiniami językoznawców sugerującymi korzystniejszą wymowę.
Czy w Państwa księgarni jest pozycja, która byłaby odpowiednim dla mnie rozwiązaniem?
Z poważaniem
-
Wymowa form trybu rozkazującego
15.02.202415.02.2024Czy powszechne jest wymawianie czasowników w 1. os. l.m. trybu rozkazującego z ubezdźwięcznionym rdzeniem? Na przykład: jedzmy /jecmy/, weźmy /weśmy/, chodźmy /choćmy/, umówmy (się) /umófmy/ itp. Nie spotkałem się nigdy z inną wymową, lecz nie udało mi się znaleźć żadnych informacji na ten temat.
-
Funkcje akcentu wyrazowego
30.01.202430.01.2024Proszę o pomoc w odpowiedzi na poniższe pytanie:
Akcent uwydatniający określone sylaby w wyrazie pełni funkcję:
a) delimitacyjną
b) kulminacyjną
c) żadne z powyższych
Wcześniej prosiłam, aż 8 nauczycieli od języka polskiego o pomoc w odpowiedzi na powyższa pytanie i otrzymałam odpowiedź,
że poprawna jest odpowiedź b) kulminacyjną.
Pisząc test niestety okazało się, że jest to błędna odpowiedź. Od samego początku miałam duże wątpliwości co do treści tego pytania, dlatego posiłkowałam się wiedzą polonistów.
Być może nie rozumiem tego pytania tzn. tego co autor miał na myśli...
Uprzejmie proszę o wyjaśnienie i pomoc.
-
SIO
18.01.202418.01.2024Dzień dobry, czy skrótowiec SIO (System Informacji Oświatowej) jest literowcem czy głoskowcem? Jak powinno się go odczytywać?
-
Dzielimy na sylaby zaufanie
8.01.20248.01.2024Szanowni Państwo!
Czy „zaufanie” można sylabizować tak: za - u - fa - nie, czy też: zau - fa - nie?
Z szacunkiem pozdrawiam
Jan
-
Ile sylab ma zoo?
28.12.202328.12.2023Ile sylab ma słowo zoo? Przedrostek zoo- wyraźnie ma dwie sylaby w słowach takich jak zoologia, ale wymowa samego zoo jako rzeczownika zdaje się być jedną sylabą używającą długiego o, które chyba już w polszczyźnie nie powinno występować, gdyż iloczas zaniknął.
