Berehy

Berehy
15.11.2015
15.11.2015
W Bieszczadach jest wieś, która przez wieki nazywała się Berehy, Berehy Górne. Powszechnie jej etymologie wywodzi się od brzegu albo od ukraińskiego bereżyty – strzec. Tyle że ani nie ma tam jakiegoś spektakularnego brzegu, ani nie było czego strzec. Poza tym nie ma chyba nazw geograficznych związanych z pilnowaniem czegoś. Może nazwa pochodzi od bardzo starego słowa berg, częstego w nazwach geograficznych? Wieś leży między dwiema dużymi górami, co motywuje liczbę mnogą. Czy to ma sens?
Forma *bergъ, która padła w pytaniu, to wczesnoprasłowiańska forma współczesnego rzeczownika brzeg. Ma ona źródło w jeszcze w języku praindoeuropejskim, o czym świadczy fakt, że rzeczownik Berg występuje w języku niemieckim (wywodzącym się ze wspólnoty praindoeuropejskiej, ale niebędący językiem słowiańskim), w którym znaczy tyle co ‘góra’. To właśnie to znaczenie leży, moim zdaniem, u podstaw poszukiwanej etymologii nazw Berehy i Berehy Górne. Są to typowe (zwłaszcza dla terenów górskich) nazwy topograficzne, odwołujące się do właściwości terenu, na których powstały identyfikowane za ich pomocą wsie. Jeszcze na początku XX wieku brzeg oznaczał w języku polskim nie tylko ‘fragment lądu stykający się w wodą’, lecz także ‘wzgórze, wyniosłość’ (por. Słownik języka polskiego, J. Karłowicz, A. A. Kryński, W. Niedźwiedzki, Warszawa 1900–1927). Berehy to zatem nic innego jak ‘wzgórza’. Fonetyczne cechy nazwy wskazują oczywiście na wpływy języków wschodniosłowiańskich, w tym wypadku języka ukraińskiego (por. ukr. берег), na toponimię bieszczadzką.
Monika Kresa
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego