C-dur i a-moll

C-dur i a-moll
11.10.2011
11.10.2011
Jakiego rodzaju są słowa C-dur czy b-moll? Czy poprawnie powinno mówić się ten, ta, a może to C-dur i czy jest to ten, t czy to b-moll? Czy mianem Des-dur czy e-moll można nazywać nie tylko gamę czy tonację, ale także akord? Jeśli tak, to czy te słowa są odmienne? W takich na przykład zdaniach: „Zagraj mi tego Es-dura!” czy „Bez g-molla to nie brzmi tak dobrze” albo „Zagraj mi to samo w C-durze”.
Określenia typu C-dur czy a-moll związane są z elementem muzyki zwanym harmonią tonalną, funkcyjną, klasyczną, tradycyjną lub harmonią dur-moll. Harmonia ta obowiązywała w profesjonalnej muzyce europejskiej od okresu baroku do początków XX wieku; w muzyce popularnej jest stosowana do dziś. Wymienionymi wyrażeniami określa się gamę, tonację i akord. C i a to nazwy dźwięku podstawowego (toniki), dur i moll to nazwy tzw. trybów (czyli typów skal; tryb dur odbierany jest jako wesoły, tryb moll – jako smutny).
W literaturze fachowej używa się pełnych terminów: tonacja C-dur, akord a-moll, gama fis-moll – wtedy ich rodzaj gramatyczny jest wyznaczony przez człon nadrzędny. Potocznie muzycy używają również terminów skróconych, np. C-dur zamiast akord C-dur; wtedy odmieniają wyrażenia C-dur i g-moll jak rzeczowniki rodzaju męskiego nieżywotnego: „Zagraj mi to samo w C-durze”, „Bez g-mollu to nie brzmi tak dobrze” (lepiej g-mollu aniżeli g-molla), trudno jednak uznać te formy za skodyfikowane.
Grzegorz Dąbkowski, prof., Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego