Cross i top

Cross i top

22.05.2021
22.05.2021

Szanowni Państwo,


jak powinien wyglądać zapis słowa cross-funkcyjny / crossfunkcyjny i topmenedżer / top menedżer?


z wyrazami szacunku

Aleksandra Zienkiewicz

Szanowna Pani,

pierwsza z interesujących Panią konstrukcji jest częściowo zaadaptowanym do polszczyzny zapożyczeniem z języka obcego – angielskiemu cross-funkctional odpowiada połączenie niezaadaptowanej cząstki cross (choć można spotkać także pisownię kross) i już całkiem „naszego” przymiotnika funkcyjny. Właśnie ze względu na to, że proces adaptacji tej jednostki leksykalnej już się rozpoczął, opowiadałabym się za łączną pisownią cząstki cross / kross (crossfunkcyjny / krossfunkcyjny). Gdybyśmy się posługiwali tzw. wyrazem cytatem, czyli konstrukcją całkowicie obcą, stosowalibyśmy pisownię taką, jaka jest w języku oryginału (w tym wypadku: łączną, rozłączną lub z dywizem, bo w języku angielskim możliwy jest trojaki zapis); po jakimś czasie ustaliłaby się zapewne jedna forma, jak to się stało np. z wyrażeniem cross-country. Za pisownią łączną przemawia także to, że być może za jakiś czas cross będzie się pojawiało w różnych słowach i zacznie się izolować jako przedrostek (a raczej: element „przedrostkopodobny”), tak jak funkcjonują cząstki typu narko-, eko- czy euro- (por. narkobiznes, ekotorba, eurowybory itd.).

Jeśli chodzi o top, to można odnieść się do wyrażeń top modelka i top management – zapisywanych, zgodnie z kodyfikacją przyjętą w WSO, właśnie rozdzielnie. Przyznam, że o ile top management możemy potraktować jako niezaadaptowane zapożyczenie (niezaadaptowane, bo zawierające formę management, a nie menadżment – ta ostatnia jest zresztą nienotowana przez słowniki), co uzasadnia zapis rozłączny, to przy top modelce dyskutowałabym. Wyrażenie to bowiem składa się z już całkiem „naszego” wyrazu modelka, a stojącą przed nim cząstkę należałoby potraktować jako element słowotwórczy (coś na kształt przedrostka), a nie przymiotnik. Zapisywałabym je zatem łącznie: topmodelka, a zatem także i topmenedżer.


Z poważaniem

Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego