Deklaracja helsińska i Deklaracja salisburiańska
Zwracam się z uszanowaniem o wyjaśnienie, czy można jakoś urobić tłumaczenie na język polski ang. „Salisbury Statement” na wzór funkcjonującego w polszczyźnie określenia/tytułu „Deklaracja Wiedeńska”. „Deklaracja Salisburiańska”? W tym samym tekście zostanie przywołany „Helsinki Statement”. Czy da się spolszczyć na „Deklaracja Helsińska”?
A gdyby tak w polskim tekście przywołać te dokumenty od oryginalnymi, angielskimi nazwami? Prawdopodobni czytelnicy tego tekstu formalnie powinni znać angielski na poziomie B2.
Z poważaniem
Jerzy
Polskim ekwiwalentem anglojęzycznego określenia statement może być rzeczywiście – w tego rodzaju kontekstach – rzeczownik deklaracja (por. też: The Final Statement of the NATO Summit in Warsaw → Deklaracja końcowa szczytu NATO w Warszawie). Regularnym derywatem przymiotnikowym od nazwy własnej Helsinki jest – od dawna obecna w polszczyźnie – forma helsiński. Przymiotnik od nazwy miejscowej Salisbury nie został – jak dotąd – skodyfikowany w słownikach. Forma salisburiański – utworzona na na wzór canterburiański (← Canterbury) – nie budzi zastrzeżeń normatywnych.
Pod względem pisowni tytuły tego rodzaju dokumentów są traktowane na mocy reguł ogólnych, tzn. tylko pierwszy wyraz tytułu oraz występujące w nim nazwy własne są zapisywane od wielkich liter. W polszczyźnie przymiotniki od nazw własnych geograficznych zapisujemy od małych liter.
Reasumując, poprawne zapisy to:
- Deklaracja helsińska
- Deklaracja salisburiańska
- Deklaracja wiedeńska
Bez względu na poziom znajomości języka u odbiorców określonego tekstu tytuły tego rodzaju dokumentów tłumaczy się na język docelowy. Pozostawienie w przekładzie określeń oryginalnych sugerowałoby, że polszczyzna jest pod tym względem niesamowystarczalna, podczas gdy tak przecież nie jest.
