słownictwo

  • Zdrobnienia od jabłko, mydło, lustro

    7.12.2023
    7.12.2023

    Szanowni Państwo,

    dowiedziałem się, że jabłko to etymologicznie zdrobnienie od słowa jabło, ale skoro tak, to czemu zdrobnienie od słowa mydło brzmi mydełko, a nie mydłko, czemu od lustro jest lusterko a nie lustrko, itd. Idąc tym tropem chyba powinno się mówić jabełko. Proszę o odpowiedź.

    Pozdrawiam

  • kosmetyk, kosmetyka

    7.12.2023
    7.12.2023

    Dzień dobry, mam pytanie o rodzaj rzeczownika. Kosmetyka czy kosmetyk? A może tylko kosmetyki?

    Dziękuję.

  • daleka/ długa droga

    6.12.2023
    6.12.2023

    Dzień dobry, zastanawiam się czy użycie przymiotnika „daleka” w wyrażeniu „daleka droga do siebie” jest poprawne? Czy raczej długa droga niż daleka?

  • wazodylatacja, wazodylatacyjny, wazodylatator

    4.12.2023
    4.12.2023

    Dzień dobry, które formy spośród "wazodylatator", "wazodylator", "wazodilatator", "wazodilator" (oraz analogicznych konstrukcji "wazodyla(ta?)cja", "wazodyla(ta?)cyjny" itd.) są poprawne?

  • A można było prościej

    3.12.2023
    3.12.2023

    Witam chciałem zapytać o poprawność zwrotu "wspierające przyjaźnie" jak w poniższym zdaniu:

    ...posiadanie wzajemnie wspierających przyjaźni było istotne.

    Czy nie powinno być wspierających się przyjaźni skoro chodzi o wzajemność albo pominięcie zaimka dookreślające jest ok

    Pozdrawiam

  • ulica Strąkowska

    3.12.2023
    3.12.2023

    Szanowni Państwo,

    już niedługo zamieszkam na ulicy Strąkowskiej (nie Strąkowej). Zachodzę w głowę, jaka jest etymologia tej nazwy. Nie pasuje mi ani strąk ani strąki. Najbliżej jest mi Strąkowo lub Strąkowa (nazwy potencjalnych miejscowości). W najbliższej okolicy mojego miasta ani śladu po takim miejscu. Ciekaw jestem, jakie są Państwa pomysły. Dziękuję.

    Wojciech

  • niż, a nie jak

    2.12.2023
    2.12.2023

    Nurtuje mnie kwestia używania, często spotykanego, „jak”w zastępstwie spójnika „niż”. Mam tu na myśli „lepszy jak poprzedni” w znaczeniu „lepszy niż poprzedni”. Czy jest to kwestia regionalizmu? Może to jakaś forma archaiczna. Bardzo proszę o wyjaśnienie skąd może się to brać i na ile jest to poprawne, bo niekiedy używanie takiego określenia bywa to mylące.

  • ten sam co/jak

    1.12.2023
    1.12.2023

    Dzień dobry, czy wyrażenia „ten sam, co [zawsze/zwykle/wtedy]” i „ten sam, jak” są jednakowo poprawne? Czy jest to zależne od tego, co następuje po nich? Dla mnie naturalnie brzmi tylko pierwsza forma, ale w popularnej piosence spotkałem się z drugą i zastanawiam się, czy jest błędem lub regionalizmem. Dziękuję i pozdrawiam.

  • wygodne ubrania

    29.11.2023
    29.11.2023

    Dzień dobry,

    zauważyłam, że wiele marek używa tłumaczenia słowa cosy/cozy z ang. «przytulny», jako określenia części garderoby. Z definicji wynika, że jest to określenie zarezerwowane do przestrzeni lub atmosfery. Czy można powiedzieć przytulny sweter lub przytulne buty?

    Pozdrawiam

    Patrycja

  • Tekst piosenki

    29.11.2023
    29.11.2023

    Czterech małych Murzynków poszło do lasu po mech

    czy

    Cztery małe murzynki poszły do lasu po mech.

    To znana śpiewajka ale czy prawidłowa?

  • kupić (sobie) + CO + (CZYM)

    28.11.2023
    28.11.2023

    Czytając czasem recenzje na portalach książkowych obserwuję istną pandemię zwrotu: „książka mnie kupiła”, co ma znaczyć, że autorka/książka przekonała mnie do siebie. Bywa jeszcze lepiej, bo ktoś, chcąc powiedzieć to samo, pisze: „autorka mnie przekupiła”, a ktoś inny: „autor, kupił mnie swoim debiutem, mam wszystkie jego książki”. Mnie to bardzo razi. Czy permisywność naszych językoznawców daje szansę temu absurdalnemu zwrotowi na wejście do słowników? Byłoby to okropne moim zdaniem... Bardzo mnie ten zwrot razi, a znaleźć go można już niemal w co trzeciej recenzji.

    Pozdrawiam

    A. Cencora

  • napięcie

    28.11.2023
    28.11.2023

    Dzień dobry,

    czy można powiedzieć, że „w powietrzu wisiało wyczuwalne napięcie”? A jeśli nie, to jak inaczej połączyć wyrażenia „w powietrzu” z „wyczuwalnym napięciem”?

    Podobnie: czy można powiedzieć, że napięcie „opadło”?

    Pozdrawiam serdecznie

    Dagmara

  • w wakacje

    27.11.2023
    27.11.2023

    Dzień dobry,

    mam pytanie, czy wyrażenie „we wakacje” jest błędne? Wiem, że bardziej popularne jest „w wakacje” lub „podczas wakacji”, ale czy „we wakacje” jest zupełnie niepoprawne, czy może tylko rzadziej używane?

  • święta bożonarodzeniowe

    27.11.2023
    27.11.2023

    Czy właściwe jest sformułowanie „święta bożonarodzeniowe”?

  • voucher

    25.11.2023
    25.11.2023

    Dzień dobry, dlaczego w słowniku nie pojawia się słowo „voucher”, jako określenie pewnego rodzaju bonu lub kuponu?

  • numer NIP

    22.11.2023
    22.11.2023

    Dzień dobry!

    Bardzo proszę o rozjaśnienie. Mamy skrótowiec NIP (numer identyfikacji podatkowej). Jak wygląda kwestia odmiany, jeśli chcę poprosić drugą osobę o podanie tego numeru? Poprawną formą będzie „Poproszę numer NIP” czy „Poproszę numer NIPu”? Dodatkowo czy w takim pytaniu nie powinniśmy pomijać słowa numer i zadać pytanie w postaci „Poproszę NIP”?

    W przykładowej odpowiedzi powinienem użyć formy „Nie mam utworzonej kartoteki dla podanego NIP/numeru NIP” czy „Nie mam utworzonej kartoteki dla podanego NIPu/numeru NIPu”?

  • brioszka

    22.11.2023
    22.11.2023

    Ze zdumieniem odkryłam, że słowniki nie notują słowa brioszka. Czy mimo wszystko można używać go w książkach (tłumaczę książkę kucharską) czy lepiej zastąpić je swojską maślaną bułką?

  • diukowa

    22.11.2023
    15.11.2023

    Mam problem z zapisem tytułu diuk w rodzaju żeńskim. Czy poprawna forma brzmi diukowa? W polskiej literaturze często stosuje się ten tytuł zamiennie z księciem, co wydaje mi się niezbyt fortunnym zabiegiem, ponieważ słowa prince i duke w języku angielskim mają osobne znaczenie.

    Pozdrawiam.

  • fitografia

    20.11.2023
    20.11.2023

    Co to jest fitografia, i jaki ma związek z fotografią?

  • po 7. miesiącu

    19.11.2023
    19.11.2023

    „po” — odniesienie do czasu.


    Pytanie może i filozoficzne, ale co dokładnie oznacza/jak rozumieć stwierdzenie:

    Coś jest dozwolone „po 7. miesiącu” [rozpoczętym czy ukończonym?], np. Dziecko może spożywać coś po 7. miesiącu. Czyli dziecko ma 7 miesięcy i jeden dzień [i to już jest ten moment „po”], czy ukończony 7. miesiąc [dopiero po minięciu pełnego miesiąca jest „po”]?

    Dla mniej bardziej zrozumiałe byłoby w tym przypadku zapisanie „od 8. miesiąca”.

    W odniesieniu do godziny, np. po 16-tej to 16:15 i każda późniejsza godzina jest już właściwym czasem, nie czekam do godziny 17:00 [do minięcia pełnej godziny 16:00 aby coś rozpocząć].

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego