słownictwo

Szanowna Redakcjo,

intryguje mnie państwo Niger, a ściślej przymiotnik, który mógłby być od niego utworzony. Na nieszczęście Nigru, na mapie świata istnieje Nigeria, więc coś jest nigeryjskie. Co dzieje się z biednym Nigrem? Nie spotyka się raczej formy: "nigryjski". Przecież zdanie: rząd nigryjski został stworzony, zdaje się być dorzeczne i poprawne. Czy zatem pozostaje nam posługiwać się obejściami typu: rząd Nigru się ukonstytuował? Jak rzecz z tym Nigrem się przedstawia?

Jarek z Lublina

Szanowni Państwo,

nieżyjący już dziennikarz muzyczny Radia Lublin, Jerzy Janiszewski, napisał w latach 80. opublikowaną na łamach „Kuriera Lubelskiego” historię zespołu Budka Suflera, w której kilka razy użył wyrazu szmons, np. byle szmons zachodni miał nieograniczony dostęp do anteny lub „przypadkowy holenderski hit (szmons) bardziej olśnił paru krajowych krytyków aniżeli plantatorów tulipanów”. Co ten wyraz dokładnie oznacza i skąd się wywodzi?

Z wyrazami szacunku

Piotr Michałowski

Szanowna Redakcjo,

napiszemy: zebrać dużą ilość obciążających go dowodów czy dużą liczbę dowodów? Dziękuję za pomoc.

Z poważaniem

Katarzyna C.

Czy cenzorować i cenzurować to synonimy?

Pozdrawiam

D.

Dzień dobry,

Mam pytanie, czy jeżeli mówimy o rosyjskich okrętach lub innym sprzęcie, to należy je określać jako sprzęt produkcji rosyjskiej czy radzieckiej? Od czego to zależy?

Pozdrawiam

Chciałbym spytać: co to są stygijskie ciemności? Znalazłem to określenie w jakiejś powieści science fiction, jednakże w słownikach, do których zajrzałem, nie ma słowa stygijski. Mogę tylko przypuszczać, że pojęcie to znaczy to samo lub coś podobnego do egipskich ciemności, ale skąd pochodzi? Czyżby od angielskiego przymiotnika Stygian wywodzącego się od rzeki Styks? Jeśli tak, to czy nie powinno być raczej styksowych ciemności?

Czy nazwa miesiąca  marzec  (która pochodzi od rzymskiego boga - Marsa) to eponim? A jeśli nie, to dlaczego?

Z góry dziękuję za wyjaśnienie.

Szanowni Państwo,

czy należy używać terminu "samoograniczający", czy też "samoograniczający się"?

z poważaniem

Anna Nowosielska

Dzień dobry, czy jako kobieta, po ukończeniu szkoły podyplomowej na kierunku JOGA I RELAKSACJA (WARSZAWSKI AWF), powinnam się tytułować jako CERTYFIKOWANY INSTRUKTOR czy CERTYFIKOWANA INSTRUKTORKA?

Będę wdzięczna za informacje.

dziekuje :)

W powojennym tekście odczytuję w kronice słowa proboszcza: dostałem zezwolenie na na trinację i obecnie ja (....).

Dzień dobry. Nurtuje mnie rozróżnienie między onimami, a apelatywami. O ile informacji co traktować jako onim/bionim/.../itd. jest wiele, o tyle co traktować jako apelatyw już mniej. Nurtują mnie nazwy czarów w książkach o Harrym Potterze. Czy nazwa czaru- "cruciatus" jest onimem, czy może apelatywem i czy klasyfikuje się tak samo jego inkantację "crucio"? Prace skupiające się na onimach w tej serii omijają czary. Dlatego że są apelatywami?

Z wyrazami szacunku,

B.

Czy poprawne jest określenie czyjegoś wzrostu potocznie jako "między metr sześćdziesiąt a metr sześćdziesiąt pięć" (centymetry pozostają w domyśle)? Wydaje się, że należałoby zastosować tutaj narzędnik, jednak "między metrem sześćdziesięcioma a metrem sześćdziesięcioma pięcioma" brzmi niezręcznie bez dodania na końcu jednostki, natomiast "między metrem sześćdziesiąt a metrem sześćdziesiąt pięć" jest niekonsekwentne.

Będę bardzo wdzięczna za wyjaśnienie, jak najlepiej postąpić w tej sytuacji.

Postać literacka

Według słowników postać literacka to człowiek, fikcyjna osoba (ISJP PWN; Sł. term. literackich, Ossolineum, 2000; WSJP PWN). Wg mnie definicja jest zbyt wąska. No bo jak nazwać istoty znane z literatury i filmów: Behemot (kot), Chochoł (krzak róży otulony słomą), Fiki-Miki (małpka), Ferdynand Wspaniały (pies), Fernando (byczek), Kot w Butach, Koziołek Matołek, Lis Przechera, Muminki (trolle). Przykłady ze „Sł. postaci literac.” Makowieckiego. Marek Piersa.

Sz. Państwo, jakiś czas temu spotkałem się ze stwierdzeniem, że pszczoły, w przeciwieństwie do innych zwierząt, umierają a nie zdychają. Czy jest to prawdą, gdyż nigdzie nie mogę znaleźć nawet ścisłej wykładni, że zwierzęta nie umierają a zdychają.

Od kilkunastu lat upowszechnia się użycie czasownika zadziać się (i też zadziewać się) w znaczeniu odpowiednio ‘wydarzyć / wydarzać się’. Pamiętam, że dawniej słowo to oznaczało potocznie ‘zawieruszyć się’. Czy to nowe znaczenie jest po prostu współczesnym neologizmem rozszerzającym czasownik podstawowy dziać się, czy też takie użycie było znane już w XX wieku, tylko nigdy się wtedy na nie nie natknąłem? 

 Dziękuję za pomoc, Łukasz

Czy forma "W żadnym wypadku nigdy" jest poprawna, czy może jest pleonazmem?

Uprzejmie proszę o skomentowanie powszechnego w literaturze fantasy użycia słowa "jegomość" w liczbie mnogiej. Byłem przekonany, że liczbą mnogą od tego słowa są "ichmości". Niestety w słowniku znalazłem obie wersje oraz zasady deklinacji "jegomościa" także w liczbie mnogiej.

Wydawało mi się dotąd, że "jegomość" jest skrótem od "jego miłość". Stąd jeśli dwaj królowie siedzą na tronie to "ich miłości" siedzą. Kto zatem siedzi na tronie? Ichmości, ichmościowie czy jednak jegomoście?

Czy można powiedzieć, że jakieś pojęcie funkcjonuje w obiegu lub systemie prawnym? Jeśli tak, to czy jest jakaś różnica między tymi oboma wariantami?

Dzień dobry,

które sformułowanie jest poprawne: "nie wahać się ani chwili" czy "nie wahać się ani chwilę"? Będę wdzięczna za pomoc.

Agnieszka

Czy istnieje we współczesnych słownikach polszczyzny słowo  ofertować? Nie  oferować, tylko ofertować. 

Z góry dziękuję za odpowiedź.