słownictwo

  • Wymienność niektórych zaimków i spójników synonimicznych nie zawsze dozwolona

    27.04.2024
    27.04.2024

    Szanowni Państwo,

    zastanawia mnie kwestia właściwego doboru spójników i zaimków w zdaniach, w których te wydają się funkcjonować wariantywnie. Chodzi mi na przykład o spójniki jakgdy oraz któregojakiego. Czy można posługiwać się nimi wymiennie, wedle uznania, czy może jednak zawierają jakieś subtelne różnice?

  • Partykuła bynajmniej

    26.04.2024
    26.04.2024

    Dzień dobry,

    czy partykuła bynajmniej użyta w takim kontekście, jest poprawna:

    „Nie jest napisane, że został rozpoznany przez wiernych. Bynajmniej nie w nagłówku.”?

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

  • Homonimy

    25.04.2024
    25.04.2024

    Jaki homonim w języku polskim ma najwięcej znaczeń i ile?

  • Tordylium apulum

    24.04.2024
    9.04.2024

    Szanowni Państwo,

    jakie jest polskie określenie rośliny o łacińskiej nazwie „Tordylium apulum”?

    Pozdrawiam

    Stratos Vasdekis

  • rodzić, kocić się, szczenić się…

    23.04.2024
    23.04.2024

    Jak określić poród suki? Określenia ludzkie brzmią dziwnie (Sunia będzie rodzić), ale czasownik kocić się w kontekście psa jeszcze dziwniej.

    Będę wdzięczna za sugestie

    D.

  • Kiedy archaizm jest błędem?

    22.04.2024
    22.04.2024

    Dzień dobry,

    chciałbym się dowiedzieć, czy używanie archaizmów jest akceptowalne w języku mówionym i pisanym oraz w jakich sytuacjach błędem jest ich stosowanie?

    Pozdrawiam.

  • danetyka, a może danologia?

    21.04.2024
    21.04.2024

    Szanowni Państwo,

    opisując naukę o danych (ang. data science), spotykałem się niekiedy z terminem danetyka. W Słowniku Języka Polskiego na próżno szukać takiego hasła. Czy można go uznać za swego rodzaju neologizm i posługiwać się nim, np. we wpisach blogowych, komentarzach (a nawet w oficjalnym obiegu), czy też dopóki słowo danetyka nie zostanie zauważone przez specjalistów — nie należy się nim posługiwać oficjalnie?

    Dziękuję i pozdrawiam

    Stefan O.

  • hołd

    20.04.2024
    20.04.2024

    Proszę o wskazanie właściwej formy (może obydwie dopuszczalne?)

    1. Działalność ta sprawowana będzie w hołdzie dla bohaterów ...

    2. Działalność ta sprawowana będzie w hołdzie bohaterom ...


    Dziękuję za odpowiedź.

  • pipeline produktowy

    20.04.2024
    20.04.2024

    Czy słowo z języka angielskiego pipeline w znaczeniu biznesowym „pipeline produktowy”, czyli produkty w przygotowaniu do wprowadzenia na rynek, jest zaimplementowane do języka polskiego?

    Dziękuję.

  • Czasownik dokonany od rzeczownika renowacja

    19.04.2024
    19.04.2024

    Dzień dobry,

    w ostatnim czasie byłem świadkiem dyskusji w której nastąpiło stwierdzenie, że słowo „zrenowować” nie istnieje. Jak wygląda w takim razie sprawa słów pochodzących od „renowacja”? Czy „zrenowować” jest poprawną formą przeszłą?

  • tymczasem

    19.04.2024
    19.04.2024

    Dzień dobry,

    ostatnio moi koledzy z pracy zaczęli na pożegnanie mówić „tymczasem”, co jest zgodne z definicją „tymczasem III” dostępną na stronie PWN-u, jednak nie do końca dla mnie intuicyjne. Nie rozumiem, skąd wzięło się użycie tego słowa w tym kontekście. Tutaj jest moje pytanie — jaka jest etymologia tego słowa w tym kontekście? Czy to jest skrót od jakiegoś dłuższego pożegnania typu „tymczasem póki się nie widzimy, to trzymaj się”?

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

  • ekskrecja i sekrecja

    18.04.2024
    18.04.2024

    Dzień dobry,

    chciałbym zapytać, czy istnieje i jaki jest czasownik od rzeczowników takich jak sekrecja albo ekskrecja. Po angielsku forma czasownikowa tych słów jest generalnie prosta i przewidywalna, natomiast inna niż forma czasownikowa słowa ekstrakcja. W języku polskim same wyżej wymienione słowa są spotykane bardzo rzadko, a na formę czasownikową nie trafiłem nigdy i nie jestem w stanie jej poprawnie wywnioskować.

  • limit przelewów

    17.04.2024
    17.04.2024

    Dzień dobry,

    słownikowo limit łączy się z dopełniaczem, czyli np. limit płatności, ale gdy mówimy o limicie dziennym w poniższych połączeniach, to która wersja jest prawidłowa?

    1. Limit dzienny dla przelewów

    2. Limit dzienny do przelewów

    3. Limit dzienny przelewów - ale czy to nie brzmi, jakby chodziło o liczbę przelewów?

    4. Limit dzienny do konta

    5. Limit dzienny dla konta.


    Z pozdrowieniami

    Ewelina

  • Tzw. ciepły guzik

    15.04.2024
    15.04.2024

    Szanowni Państwo!

    Na drzwiach autobusu zobaczyłem wezwanie: UŻYJ CIEPŁEGO GUZIKA. Sprawdziłem, żaden guzik nie jest cieplejszy od innych elementów, więc doszedłem do wniosku, że to pewnie przenośnia. Czy jednak w przypadku przenośni nie powinien ten napis wyglądać tak: UŻYJ „CIEPŁEGO” GUZIKA?

    Z poważaniem – Witold Dociekliwy

  • żałować

    15.04.2024
    15.04.2024

    Szanowni Państwo, mam pytanie odnośnie do słowa żałować. Nie wiem, czy się Państwo ze mną zgodzą, ale osobiście nigdy nie używam go w zdaniach, które nieraz słyszę, np. Żałuję, że się wcześniej nie urodziłem. Moim zdaniem, żałować można czegoś, na co się ma wpływ. Tymczasem często słyszę wypowiedzi, w których mówiący używają tego słowa w takim sensie, jak wyżej przytoczone zdanie. Jak Państwo to widzą? Z uszanowaniem stały czytelnik Poradni

  • placówka

    15.04.2024
    15.04.2024

    Dzień dobry, moje pytanie dotyczy słowa placówka w znaczeniu przedszkole, szkoła, żłobek. Zauważyłam, że jest ono ostatnio używane bardzo często. Szczególnie w przestrzeni social mediów. Rodzice, terapeuci mówią "oddając dzieci do placówki", "dziecko w placówce". Mam wrażenie, że w tego typu wyrażeniach brakuje dookreślenia o jaką placówkę chodzi. Mamy przecież placówki różnego typu. Placówki wychowawcze, oświatowe itp.

  • Neologizm rywalizator

    14.04.2024
    14.04.2024

    Dzień dobry, czy istnieje polski odpowiednik słowa competitive w znaczeniu osoby, która lubi rywalizację, ale w negatywnym znaczeniu. Taka, która nie potrafi odpuścić i zawsze musi wygrywać. Drugie pytanie — czy istnieje słowo rywalizator w języku polskim?

  • Co robi ciąg liczbowy?

    14.04.2024
    14.04.2024

    Proszę o opinię o wyrażeniu „zbiegać do” używanym w kontekście matematycznym.


    Jednym z ważniejszych pojęć współczesnej matematyki jest granica, np. granica ciągu liczbowego. Intuicyjnie rzecz biorąc, ciąg liczbowy ma granicę równą g gdy jego kolejne wartości zbliżają się do liczby g. Mówimy wtedy, że ciąg „jest zbieżny do g” lub „dąży do g”. Czasem mówi się też, że ciąg „zbiega do g”, ale niektórzy wykładowcy matematyki uważają takie sformułowanie za błędne (i dodają, że „zbiec można z więzienia”). Proszę o opinię o takim wyrażeniu. A może należałoby mówić, że „ciąg zbiega się w g”?

  • ku / dla pokrzepienia serc

    13.04.2024
    13.04.2024

    Dzień dobry.

    Skąd wzięło się sformułowanie „ku pokrzepieniu serc”? Czy poprawne jest jego użycie, czy jednak powinno się cytować oryginał „dla pokrzepienia serc”?

    Dziękuję

    Grażyna

  • Forma drinek

    13.04.2024
    13.04.2024

    Czy słowo „drinek” jest poprawną formą słowa drink, i xzy w ogóle funkcjonuje w naszym języku? Czy jest to po prostu taki sam błąd jak „swetr” w odniesieniu do sweter?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego