Dokonany zawrzeć
umowy zawierane
Kontekst:
Zarówno w interesie konsumentów, jak i konkurentów Państwa Członkowskie zapewnią stosowne i skuteczne środki mające na celu zapobieganie stałemu stosowaniu nieuczciwych warunków w umowach zawieranych przez sprzedawców i dostawców z konsumentami.
Czym jest słowo zawieranych? Czy jest to strona bierna czasownika, czy imiesłów przymiotnikowy bierny (niedokonany żeński w liczbie mnogiej). Jak określa czynność? Czy jest to czynność dokonana czy niedokonana? A może jest to cecha umowy? Czy ta umowa jest już zawarta, czy jeszcze nie? Czy zdanie dotyczy umów już zawartych czy tylko zawieranych?
umowy zawarte
Zarówno w interesie konsumentów, jak i konkurentów Państwa Członkowskie zapewnią stosowne i skuteczne środki mające na celu zapobieganie używaniu nieuczciwych warunków w umowach zawartych przez sprzedawców i dostawców z konsumentami.
Tu rozumiem, że jest to przymiotnik – pewna cechy umowy, która jest zawarta i wywołuje skutki prawne.
Z wyrazami szacunku,
Ryszard Styczyński
14.11.2018
14.11.2018
Czym gramatycznie i co oznaczają sformułowania: (1) umowach zawieranych, (2) umowach zawartych?umowy zawierane
Kontekst:
Zarówno w interesie konsumentów, jak i konkurentów Państwa Członkowskie zapewnią stosowne i skuteczne środki mające na celu zapobieganie stałemu stosowaniu nieuczciwych warunków w umowach zawieranych przez sprzedawców i dostawców z konsumentami.
Czym jest słowo zawieranych? Czy jest to strona bierna czasownika, czy imiesłów przymiotnikowy bierny (niedokonany żeński w liczbie mnogiej). Jak określa czynność? Czy jest to czynność dokonana czy niedokonana? A może jest to cecha umowy? Czy ta umowa jest już zawarta, czy jeszcze nie? Czy zdanie dotyczy umów już zawartych czy tylko zawieranych?
umowy zawarte
Zarówno w interesie konsumentów, jak i konkurentów Państwa Członkowskie zapewnią stosowne i skuteczne środki mające na celu zapobieganie używaniu nieuczciwych warunków w umowach zawartych przez sprzedawców i dostawców z konsumentami.
Tu rozumiem, że jest to przymiotnik – pewna cechy umowy, która jest zawarta i wywołuje skutki prawne.
Z wyrazami szacunku,
Ryszard Styczyński
Forma zawierane, obecna w wyrażeniu umowy zawierane (przez sprzedawców z konsumentami), to imiesłów bierny czasownika niedokonanego zawierać. W przywołanym zdaniu występuje ona (tak jak określany przez nią rzeczownik) w miejscowniku liczby mnogiej w rodzaju niemęskoosobowym.
Czasownik niedokonany (a takim jest zawierać) może wskazywać na różne aspekty czynności – na jej powtarzalność, ciągłość lub nieskończoność. W analizowanym zdaniu mamy do czynienia ze wskazaniem na czynności powtarzalne, co można ująć jako stan ciągły – po przekształceniu imiesłowu biernego w zdanie podrzędne otrzymamy treść: … mające na celu zapobieganie stałemu stosowaniu nieuczciwych warunków w umowach, które są zawierane przez sprzedawców i dostawców z konsumentami. W zdaniu tym „zawieszona jest” informacja o tym, czy zawarcie umowy (umów) już się dokonało, czy nie – mowa jest jedynie o tym, że takie umowy są (były i będą) zawierane.
W zdaniu drugim występuje imiesłów bierny czasownika dokonanego zawrzeć – także w miejscowniku liczby mnogiej, w rodzaju niemęskoosobowym. Całość można przekształcić do postaci: … mające na celu zapobieganie używaniu nieuczciwych warunków w umowach, które zostały zawarte przez sprzedawców i dostawców z konsumentami. Mowa więc o czynności dokonanej (wyrażonej czasownikiem zawrzeć).
Czuję się w obowiązku wyjaśnić, że do interpretacji tekstów prawnych (a z takich pochodzą lub do takich nawiązują analizowane zdania) nie wystarczy wiedza językoznawcza. Język prawny jest odrębnym od języka ogólnego systemem językowym i aby móc zinterpretować znaczenie jakiejś formy użytej w tekście przepisu, należy odwołać się do konwencji przyjętej w języku prawnym. Dlatego przedstawione tu analizy nie mogą być podstawą do ustalenia znaczenia jakiejś reguły prawnej czy jakiegoś pojęcia prawnego.
Czasownik niedokonany (a takim jest zawierać) może wskazywać na różne aspekty czynności – na jej powtarzalność, ciągłość lub nieskończoność. W analizowanym zdaniu mamy do czynienia ze wskazaniem na czynności powtarzalne, co można ująć jako stan ciągły – po przekształceniu imiesłowu biernego w zdanie podrzędne otrzymamy treść: … mające na celu zapobieganie stałemu stosowaniu nieuczciwych warunków w umowach, które są zawierane przez sprzedawców i dostawców z konsumentami. W zdaniu tym „zawieszona jest” informacja o tym, czy zawarcie umowy (umów) już się dokonało, czy nie – mowa jest jedynie o tym, że takie umowy są (były i będą) zawierane.
W zdaniu drugim występuje imiesłów bierny czasownika dokonanego zawrzeć – także w miejscowniku liczby mnogiej, w rodzaju niemęskoosobowym. Całość można przekształcić do postaci: … mające na celu zapobieganie używaniu nieuczciwych warunków w umowach, które zostały zawarte przez sprzedawców i dostawców z konsumentami. Mowa więc o czynności dokonanej (wyrażonej czasownikiem zawrzeć).
Czuję się w obowiązku wyjaśnić, że do interpretacji tekstów prawnych (a z takich pochodzą lub do takich nawiązują analizowane zdania) nie wystarczy wiedza językoznawcza. Język prawny jest odrębnym od języka ogólnego systemem językowym i aby móc zinterpretować znaczenie jakiejś formy użytej w tekście przepisu, należy odwołać się do konwencji przyjętej w języku prawnym. Dlatego przedstawione tu analizy nie mogą być podstawą do ustalenia znaczenia jakiejś reguły prawnej czy jakiegoś pojęcia prawnego.
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
-
14.11.2018Szanowna Pani,
proszę jeszcze o wyjaśnienie czy poprawna nazwa imiesłowu nie powinna zawierać informacji że jest to:
imiesłów przymiotnikowy bierny czasownika „zawrzeć” w aspekcie niedokonanym?
Brzmi to zapewne trochę „technicznie”, ale ważne jest dla mnie aby porada była maksymalnie precyzyjna. Informacja o przymiotnikowym typie imiesłowu jest o tyle ważna, że tłumaczenie pochodzi od angielskiego „contracts concluded”, a reguła gramatyczna mówi, że końcówka „-ed” oraz położenie obok rzeczownika, wskazują że mamy do czynienia z imiesłowem przymiotnikowym biernym – Past Participle. Stąd zapewne tłumacz przetłumaczył to jako „umowy zawierane”, ignorując dokonany aspekt czasownika.
Przepraszam, jeżeli jestem zbyt „precyzyjny”.
Nie rozumiem jedynie stwierdzenia:
W zdaniu tym „zawieszona jest” informacja o tym, czy zawarcie umowy (umów) już się dokonało, czy nie – mowa jest jedynie o tym, że takie umowy są (były i będą) zawierane.
Czy możemy zrezygnować z bardzo rozmytego określenia „zawieszona jest”, którego nie rozumiem, lub użyć bardziej określenia konkretnego?
Z wyrazami szacunku,
Ryszard Styczyński
Szanowny Panie,
czasownik zawrzeć jest dokonany, więc jego imiesłów nie może występować w aspekcie niedokonanym.
Jeśli zaś chodzi o stwierdzenie: W zdaniu „zawieszona jest” informacja o tym, czy zawarcie umowy (umów) już się dokonało, czy nie – mowa jest jedynie o tym, że takie umowy są (były i będą) zawierane, to miało ono oznaczać, iż w analizowanym zdaniu nie mówi się o tym, czy umowy zostały już zawarte, lecz jedynie o tym, że są (były i będą) zawierane. Używany w semantyce czasownik zawieszać ma tu sens ‘nie być aktualizowanym, nie być realizowanym’.
Z poważaniem
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski