Dopełniacz liczby mnogiej rzeczownika dioda

Dopełniacz liczby mnogiej rzeczownika dioda

3.05.2023
3.05.2023

Dzień dobry!

Chciałem zapytać o dopełniacz wyrazu dioda. Na zasadzie analogii z takimi wyrazami jako broda, woda, kłoda czy zgoda, spodziewałbym się odmiany diód (bród, wód, kłód, zgód), . Tym czasem widzę, że dominuje "diod". Proszę o Państwa opinię.


Pozdrawiam

Marcin Nowak

W dawnej polszczyźnie – zarówno rodzime, jak i zapożyczone rzeczowniki rodzaju żeńskiego zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na -oda – otrzymywały w dopełniaczu liczby mnogiej zakończenie -ód, por. np. jagoda (psł. *agoda) – jagód, moda (fr. mode, z łac. modus) – mód, oda (łac. ōdē, z gr. ōdḗ) – ód, woda (psł. *voda) – wód. Związane to było z procesem historycznojęzykowym. Polegał on na tym, że kończące te wyrazy jery twarde zaginęły w XII stuleciu, lecz pozostawiły po sobie ślad w postaci wydłużenia samogłoski o. Ta z kolei w kolejnych wiekach uległa przekształceniu w ó (w wymowie [u]).

Na pewnym etapie rozwoju polszczyzny w wyrazach zapożyczanych z języków obcych w zakończeniu dopełniacza liczby mnogiej zaczęło się pojawiać -od, por. np. anoda (ang. anode) – anod, elektroda (ang. electrode) – elektrod, katoda (ang. cathode) – katod, metoda (fr. méthode) – metod. Do tej serii nawiązuje dioda (ang. diode) – diod.

Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego