Dwuliterowe inicjały imion

Dwuliterowe inicjały imion
5.09.2017
5.09.2017
Jak należy skracać imiona obce rozpoczynające się na „Th“? Czy „Th“ należy koniecznie traktować jak dwuznak „Ch“? Korektor mojej monografii poprawia skrót imienia Theodore z „T.“ na „Th.“, jednak pozostawia zastosowany przeze mnie skrót imienia Thomas („T.“). Czy zatem należy zapisywać: amerykański prezydent Th. Roosevelt (imię Theodore), ale amerykański wynalazca T. Edison (imię Thomas)?
Wydaje mi się to wbrew logice i według mojej opinii pisownia powinna zostać ujednolicona. W jaki sposób?
Zgodnie z uchwałą ortograficzną nr 12 Rady Języka Polskiego z 7 maja 2004 r. inicjały imienia i nazwiska tworzą początkowe litery imienia i nazwiska zakończone kropką (wyjątek stanowią nazwy własne osobowe zaczynające się dwuznakiem ch). Powołana uchwała odnosi się do typowych dla polskiej ortografii dwuznaków literowych rz, sz i cz oraz trójznaku dzi. Nie mówi nic o wieloznakach właściwych dla grafii innych języków. A tu praktyka pisowniowa jest bardzo różna.
W sytuacji, gdy obce imię, w tym także zapisywane w transkrypcji, rozpoczyna się digrafem lub trigrafem reprezentującym jeden fonem, możemy postąpić dwojako – zastosować jako inicjał tylko pierwszą literę (zgodnie z uchwałą RJP) albo też zgodnie z tradycją pisowniową zastosować dwuznak lub trójznak, np. P. lub Ph. (= Philip) Kotler, I. lub IJ. (= IJsbrand) Ypma, D. lub Dż. (= Dżochar) Dudajew, T. lub Tz. (= Tzvetan) Todorov, J. lub Ju. (= Jurij) Apresjan.
W wypadku angielskiego digrafu th mamy dodatkową trudność. Reprezentuje on bowiem różne fonemy: bezdźwięczną spółgłoskę szczelinową międzyzębową /θ/ (jak w wyrazie thing /θɪŋ/) i dźwięczną spółgłoskę szczelinową międzyzębową /ð/ (jak w wyrazie this /ðɪs/) lub – nieetymologicznie – bezdźwięczną spółgłoskę zwartą dziąsłową /t/ (jak w wyrazie Thames /tεmz/). Tradycyjnie dwuznak th jako inicjał imienia jest stosowany w angielszczyźnie tylko tam, gdzie ma to etymologiczne uzasadnienie, tzn. mamy do czynienia z charakterystycznym dla angielszczyzny fonem /θ/ występującym w imieniu w pozycji inicjalnej, np. Theodore /ˈθiǝdɔǝr/. Nie dotyczy to sytuacji, gdy dwuznak th reprezentuje fonem /t/, np. Thomas /ˈtɒmǝs/.
Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego