Dzieciątko Jezus i miasto Wrocław

Dzieciątko Jezus i miasto Wrocław

27.12.2023
27.12.2023

Dzień dobry, dlaczego Dzieciątko Jezus się nie odmienia po całości (Dzieciątka Jezus itp.), a np. miasto Wrocław juz tak? Pozdrawiam.

Dzieje się tak dlatego, że mamy w polszczyźnie dwa rodzaje konstrukcji apozycyjnych. W jednych pierwszy rzeczownik rządzi drugim i narzuca mu formę mianownika, np. M. Dzieciątko Jezus, D. Dzieciątka Jezus, B. Dzieciątko Jezus, N. Dzieciątkiem Jezus, Ms. (o) Dzieciątku Jezus. W drugich natomiast rzeczownik nadrzędny uzgadnia się składniowo z rzeczownikiem podrzędnym w taki sposób, że oba zgodnie odmieniają się przez przypadki, np. miasto Wrocław, miasta Wrocławia, miastu Wrocławiowi itp.; miasto Gdańsk, miasta Gdańska, miastu Gdańskowi itp.; miasto Warszawa, miasta Warszawy, miastu Warszawie itp.; miasto Zielona Góra, miasta Zielonej Góry, miastu Zielonej Górze itp. Na podstawie powyższego nie można jednak wyprowadzić wniosku, że w konstrukcjach apozycyjnych z rzeczownikiem miasto mamy zawsze do czynienia tylko ze związkiem zgody. Zdarzają się bowiem sytuacje, że dopuszczalne są obie konstrukcje, por. np. miasta Katowice, miastu Katowice albo (rzadziej) miasta Katowic, miastu Katowicom; miasta Będzin, miastu Będzin albo (rzadziej) miasta Będzina, miastu Będzinowi; miasta Czeladź, miastu Czeladź albo (rzadziej) miasta Czeladzi, miastu Czeladzi.

Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego