Epidemiczny a epidemiologiczny

Epidemiczny a epidemiologiczny
23.03.2020
23.03.2020
W związku z aktualnymi wydarzeniami dotyczącymi epidemii koronawirusa wielu programach i artykułach padają określenia epidemiczny i epidemiologiczny. Są one stosowane równoznacznie, zamiennie np. w jednym artykule mówi się o stanie lub zagrożeniu epidemicznym, a następnie 2 zdania niżej pojawia się stan (zagrożenie) epidemiologiczne.
Czy jest to poprawne zastosowanie tego określenia? Czy możemy je stosować zamiennie?
Pozdrawiam
Epidemiczny to przymiotnik od rzeczownika epidemia, a epidemiologiczny – od epidemiologia. Ten pierwszy jest nazwą pewnego stanu, a ten drugi – działu medycyny. Zgodnie z tym należałoby mówić stan epidemiczny, zagrożenie epidemiczne, a przymiotnik epidemiologiczny łączyć z wyrazami, które odnoszą się do nauki (np. osiągnięcia epidemiologiczne) i jej przedstawicieli (np. dozór epidemiologiczny – ‘dozór epidemiologów’). Nazwa zagrożenie epidemicznego występuje w tekście Ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (notabene w nazwie ustawy jest błąd składniowy – powinno być: o zapobieganiu zakażeniom i chorobom zakaźnym u ludzi oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi), oprócz niej pojawiają się tam połączenia: ogniska epidemiczne (‘ogniska epidemii’), sytuacja epidemiczna (‘sytuacja związana z epidemią’) oraz przymiotnik przeciwepidemiczny ‘nakierowany przeciw epidemii’. Jednocześnie w ustawie pojawiają się liczne połączenia z przymiotnikiem epidemiologiczny: sytuacja epidemiologiczna, badanie sanitarno-epidemiologiczne, nadzór epidemiologiczny, dochodzenie epidemiologiczne (‘wykrywanie zachorowań, określanie przyczyn zachorowania itd.’), wskaźniki epidemiologiczne, dane epidemiologiczne. Z wyjątkiem pierwszego (sytuacja epidemiologiczna) wszystkie realizują znaczenie ‘związany z epidemiologią’. Sytuacja epidemiologiczna zaś to ‘sytuacja związana z epidemią’, a zatem logiczniejsze byłoby tu posłużenie się przymiotnikiem epidemiczny. Połączenie sytuacja epidemiologiczna tak mocno się już utrwaliło, że jest akceptowane.
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego