Farfak

Farfak
18.05.2020
18.05.2020
W Łukowie (woj. lubelskie) jest ulica o nazwie Farfak. Czy ktoś potrafi wyjaśnić pochodzenie nazwy?
Dziękuję
Wyjaśnienie tej nazwy jest trudne bez znajomości historii miasta. Bez informacji o przeszłości Łukowa można snuć tylko przypuszczenia. Nazwa ulicy może pochodzić od apelatywu, czyli nazwy pospolitej farfak, znanego w gwarach mazurskich. Jak podaje Słownik gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur (t. II, s. 199), farfak mówiono w Nidzickiem na człowieka gadatliwego. Na Mazowszu notowano feminativum (odpowiednik żeński), który ma kilka znaczeń. W słowniku Hieronima Łopacińskiego z XIX wieku jest farfacka ‘kobieta gadatliwa’. Na Kurpiach (pod Ostrołęką) farfacka to rodzaj grzechotki obsyłanej przez sołtysa po wsi w celu zwołania zebrania (Słownik gwar polskich, t. VII, s. 437). Również na Kurpiach była powszechnie znana farfacka / furfacka jako kołatka używana w kościołach zamiast dzwonka w okresie Wielkiego Postu (Atlas gwar mazowieckich, t. IX, s. 152).
Znając reguły rządzące powstawaniem i funkcjonowaniem nazewnictwa miejskiego, można by założyć, że taka nazwa pochodzi od przezwiska jakiejś znanej, a niezbyt popularnej w środowisku osoby (a przy tym mającą skłonność do gadulstwa). Wówczas wskazane wyżej wyrazy mogłyby być rzeczywiście podstawą utworzenia tego łukowskiego urbanonimu.
Kazimierz Sikora, Uniwersytet Jagielloński
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego