Farfak
Dziękuję
18.05.2020
18.05.2020
W Łukowie (woj. lubelskie) jest ulica o nazwie Farfak. Czy ktoś potrafi wyjaśnić pochodzenie nazwy?Dziękuję
Wyjaśnienie tej nazwy jest trudne bez znajomości historii miasta. Bez informacji o przeszłości Łukowa można snuć tylko przypuszczenia. Nazwa ulicy może pochodzić od apelatywu, czyli nazwy pospolitej farfak, znanego w gwarach mazurskich. Jak podaje Słownik gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur (t. II, s. 199), farfak mówiono w Nidzickiem na człowieka gadatliwego. Na Mazowszu notowano feminativum (odpowiednik żeński), który ma kilka znaczeń. W słowniku Hieronima Łopacińskiego z XIX wieku jest farfacka ‘kobieta gadatliwa’. Na Kurpiach (pod Ostrołęką) farfacka to rodzaj grzechotki obsyłanej przez sołtysa po wsi w celu zwołania zebrania (Słownik gwar polskich, t. VII, s. 437). Również na Kurpiach była powszechnie znana farfacka / furfacka jako kołatka używana w kościołach zamiast dzwonka w okresie Wielkiego Postu (Atlas gwar mazowieckich, t. IX, s. 152).
Znając reguły rządzące powstawaniem i funkcjonowaniem nazewnictwa miejskiego, można by założyć, że taka nazwa pochodzi od przezwiska jakiejś znanej, a niezbyt popularnej w środowisku osoby (a przy tym mającą skłonność do gadulstwa). Wówczas wskazane wyżej wyrazy mogłyby być rzeczywiście podstawą utworzenia tego łukowskiego urbanonimu.
Znając reguły rządzące powstawaniem i funkcjonowaniem nazewnictwa miejskiego, można by założyć, że taka nazwa pochodzi od przezwiska jakiejś znanej, a niezbyt popularnej w środowisku osoby (a przy tym mającą skłonność do gadulstwa). Wówczas wskazane wyżej wyrazy mogłyby być rzeczywiście podstawą utworzenia tego łukowskiego urbanonimu.
Kazimierz Sikora, Uniwersytet Jagielloński