Funkcje akcentu wyrazowego

Funkcje akcentu wyrazowego

30.01.2024
30.01.2024

Proszę o pomoc w odpowiedzi na poniższe pytanie:


Akcent uwydatniający określone sylaby w wyrazie pełni funkcję:

a) delimitacyjną

b) kulminacyjną

c) żadne z powyższych


Wcześniej prosiłam, aż 8 nauczycieli od języka polskiego o pomoc w odpowiedzi na powyższa pytanie i otrzymałam odpowiedź,

że poprawna jest odpowiedź b) kulminacyjną.

Pisząc test niestety okazało się, że jest to błędna odpowiedź. Od samego początku miałam duże wątpliwości co do treści tego pytania, dlatego posiłkowałam się wiedzą polonistów.

Być może nie rozumiem tego pytania tzn. tego co autor miał na myśli...

Uprzejmie proszę o wyjaśnienie i pomoc.

Akcent wyrazowy pełni funkcje konfiguracyjne, związane z rozczłonkowaniem tekstu na elementy składowe. Wśród nich wyróżnia się funkcję delimitacyjną (inaczej: demarkacyjną albo rozgraniczającą) i kulminacyjną (inaczej: kulminatywną).

Funkcja delimitacyjna polega na wskazywaniu granic między wyrazami. Pełniona jest przez akcent wyrazowy w językach z akcentem stałym, np. w języku czeskim, francuskim i polskim. W szybkiej mowie często łączymy ze sobą wyrazy. Wymowa taka jest prawie pozbawiona pauz. W polszczyźnie, gdyby nie akcent wyrazowy padający na drugą sylabę od końca wyrazu, nie potrafilibyśmy częstokroć poprawnie zinterpretować określonych ciągów brzmieniowych. Weźmy np. szybko wymówiony fragment: [kochanadaremnie]. W zależności od tego, jak dany ciąg został zaakcentowany, otrzymujemy różne komunikaty: [KOchanadaREmnie] (= kocha nadaremnie) albo [koCHAnadaREmnie] (= kochana daremnie).

Funkcja kulminacyjna sygnalizuje liczbę jednostek leksykalnych bez wskazywania granic między nimi. Występuje w językach z akcentem swobodnym, np. w języku angielskim, niemieckim czy rosyjskim.

Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego