Szanowny Panie,

dawniej obowiązywała zasada, która nakazywała oddzielanie lub wydzielanie przecinkiem tylko tych zwrotów imiesłowowych, które miały określenia, czyli zasadniczo pełniły w wypowiedzeniu funkcję imiesłowowego równoważnika zdania, por. np.

• Patrząc z bliska na telewizor, męczysz wzrok (= Kiedy patrzysz z bliska na telewizor, męczysz wzrok).
• Przeskoczywszy rów, znalazł się już na swoim polu (= Kiedy przeskoczył rów, znalazł się już na swoim polu).

Ta sama reguła kazała rezygnować z przecinka, kiedy imiesłów przysłówkowy współczesny pozbawiony był określeń, czyli pełnił w zdaniu funkcję okolicznika, por. np.

• Szedł (w jaki sposób?) kulejąc.
• Śpiewał (w jakich okolicznościach?) tremując się.

Obecnie każdy imiesłów zakończony na -ąc, -łszy, -wszy – bez względu na to, jak interpretujemy jego funkcję w zdaniu – oddziela się przecinkiem wraz z ewentualnymi jego określeniami od poprzedzającej go lub następującej po nim reszty zdania lub wydziela się go przecinkami, jeśli jest wtrącony w zdanie, por. np.

• Patrząc z bliska na telewizor, męczysz wzrok.
• Słuchał, milcząc.
• Obudziwszy się, o niczym już nie pamiętał.
• Przeskoczywszy rów, znalazł się już na swoim polu.
• Uczniowie, słuchając napomnień, spoglądali na siebie z zakłopotaniem.
• Wlókł się, kulejąc, brzegiem lasu.
• Piotr, strzelając, zawsze trafiał.
• Piotr, strzeliwszy, nie trafił.

Przyjęcie takiej zasady pozwala uniknąć wątpliwości, czy imiesłów w danym tekście wymaga oddzielania przecinkiem, ponieważ jest równoważnikiem zdania, czy nie powinien być oddzielany lub wydzielany, ponieważ jest tylko okolicznikiem.

Pewien wyjątek od ogólnej reguły stanowi sytuacja, w której zwrot imiesłowowy występuje bezpośrednio po spójniku (np. i, a, iż, że) lub zaimku względnym (np. jaki, który, co). W takim kontekście przecinka nie stawia się przed imiesłowem, por. np.

• Powiedziała parę słów i obróciwszy się na pięcie, wyszła.
• Nie spodziewał się, że napisawszy bardzo dobry artykuł, będzie go musiał jeszcze poprawiać.

Wyjątek możemy uczynić tylko wówczas, gdy chcemy podkreślić, że po spójniku nastąpiło zawieszenie głosu, tzn. że zdanie ma charakter wtrącony, por. np.

• Powiedziała parę słów i, obróciwszy się na pięcie, wyszła.

W takim wypadku zwrot imiesłowowy można również wydzielić obustronnie myślnikami, por.

• Powiedziała parę słów i – obróciwszy się na pięcie – wyszła.

Łączę pozdrowienia