Jak wymawiamy chrześcijan?

Jak wymawiamy chrześcijan?
25.01.2006
25.01.2006
W archiwum poradni znalazłem, że wyraz chrześcijanie w dopełniaczu należy akcentować na trzecią sylabę od końca. Czy mógłbym poprosić o uzasadnienie tego? W żadnym słowniku nie znalazłem informacji na temat akcentu w tym wyrazie.
Nie ma innego uzasadnienia niż tylko zwyczaj językowy. Można by szukać przyczyny takiego akcentowanie w analogiach typu pogan i chrześcijan, tzn. twierdzić, że skoro w pierwszym wyrazie akcent pada na pierwszą sylabę, to może drugi wyraz się dostosowuje do pierwszego pod tym względem. Wydaje mi się jednak, że ten argument jest czystą spekulacją.
Część osób wymawia chrze-ści-jan, a więc trzysylabowo, z akcentem na przedostatniej sylabie, a brak informacji o wymowie w słownikach może je utwierdzać w przekonaniu, że czynią dobrze. Może przekonałyby je argumenty wersyfikacyjne. Proszę zauważyć, że pierwszy i trzeci wers w następującym fragmencie mają po 11 sylab, ale jest tak tylko wtedy, gdy słowo chrześcijan wymawiamy dwusylabowo, tzn. z redukcją środkowej sylaby (dzięki czemu, nawiasem mówiąc, akcent pada w nim na przedostatnią sylabę, czyli zgodnie z regułą). Gdyby natomiast wymawiać trzysylabowo chrze-ści-jan, to pierwszy wers miałby 12 sylab. Myślę, że tak sprawny wersyfikacyjnie poeta, jak Julian Ursyn Niemcewicz (z jego to bowiem Śpiewów historycznych pochodzi cytowany fragment) nigdy by na to nie pozwolił:
Tylu klęskami chrześcian i pohańców
Rady państwa poruszone,
Do Kazimierza wysłały posłańców,
By wrócił i wziął koronę.
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego