Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN (red. A. Markowski, Warszawa 2004, s. 1098) podaje: standaryzacja (nie: standardyzacja). Pół wieku temu w Słowniku języka polskiego PAN pod red. W. Doroszewskiego (Warszawa 1966, t. VIII, s. 700) można było przeczytać: standaryzacja ż I blm (forma standardyzacja, której by należało się spodziewać, nie jest używana).
Przez lata przywykliśmy do standaryzacji, przymiotnika standaryzacyjny i czasownika standaryzować. Dzisiaj trudno by to było zmieniać…
Do końca nie wiadomo, dlaczego przed laty leksykografowie postawili na uproszczone brzmienie i grafię wyrazów standaryzacja, standaryzacyjny, standaryzować. Wygląda mi to na jakieś uproszczenie artykulacyjne (jeśli cząstka -rd- przechodzi w -r, łatwiej się to wymawia…).
Ale może powód, żeby z wymienionych słów wyrzucić drugie -d, był zgoła inny, a mianowicie taki, że w przeszłości spierano się, czy ma być standard czy standart (tzn. czy postawić na adaptację graficzną czy akustyczną – wygłosowe -d traci dźwięczność i przechodzi w bezdźwięczne –t, lecz tylko w mianowniku lp.). Niewykluczone, że ktoś rzucił podczas dyskusji: „No to niech będzie standaryzacja i tym samym sprawa sama się rozwiąże”. I temu pomysłowi przyklaśnięto…
Współcześnie znajomość angielszczyzny rodaków znacznie wzrosła, dlatego nic dziwnego, że upominają się oni o standardyzację, przywołując nie tylko anglicyzm standardisation, ale też niemiecką formę Standardisierung (Włosi też mówią standardizzazone). Nie czyniłbym tragedii (tzn. nie traktował tego jako błędu), gdy ktoś świadomie napisze standardyzacja. Mielibyśmy taką współczesną, nieco wymuszoną oboczność standaryzacja // standardyzacja, która niewykluczone, że kiedyś odnotowana zostanie w słownikach.