Kiedy mówić koniami?

Kiedy mówić koniami?
30.12.2010
30.12.2010
Dzień dobry.
Czy poprawna jest odmiana koniami zamiast końmi? W jakim znaczeniu rzeczownika koń ewentualnie dopuszczalna jest taka odmiana?
Dziękuję i pozdrawiam.
Jeśli oceniać rzecz na podstawie słowników, to można uznać, że w żadnym znaczeniu słowa koń nie używa się (czy też: nie należy używać) formy koniami. Z obserwacji danych tekstowych wynika jednak, że ten skądinąd regularny narzędnik trafia się czasem w znaczeniu podstawowym (co wydaje się błędem wynikającym z niewiedzy lub nieuwagi), a także w znaczeniach przenośnych i związkach frazeologicznych (gdzie mniej razi albo wcale nie razi). O dorosłych mężczyznach można więc powiedzieć starymi koniami, o złośliwych programach komputerowych, a także o osobach wprowadzonych podstępnie do jakiegoś środowiska, aby je zniszczyć – koniami trojańskimi, o osobach, które moga odnieść niespodziewany sukces w wyborach – czarnymi koniami, o jednostce mocy, zwłaszcza silników samochodowych – koniami mechanicznymi.
O formie koniami już pisaliśmy w naszej poradni. Warto wyszukać tamtą odpowiedź w poradnianym archiwum, ponieważ wymienia ona kilka innych przykładów, pokazujących, że odchodzenie od form nieregularnych odbywa się najpierw na peryferiach systemu językowego, wśród znaczeń wtórnych i sfrazeologizowanych.
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego