Kłopoty z przyimkami

Kłopoty z przyimkami
1.06.2016
1.06.2016
Korektorka konsekwentnie zamienia konstrukcje typu przy użyciu na z użyciem, przy wykorzystaniu na z wykorzystaniem. Proszę o wyjaśnienie, co jest nie tak z tym przy.
Poza tym zamiast w konkurencyjnych cenach chce, by było: po konkurencyjnych cenach – tu akurat wspiera ją słownik poprawnej polszczyzny, ale mi ta konstrukcja wydaje się jakby przestarzała.
Pytający przywołał konstrukcje w dość ograniczonym kontekście, co utrudnia jednoznaczną ocenę działań korekty.
Niemniej słownik poprawnościowy nie wypowiada się zasadniczo w sprawie przyimka, który miałby poprzedzać rzeczownik użycie bądź wykorzystanie, jak to dzieje się w wypadku pomocy, por. przy pomocy kogoś, z czyjąś pomocą, za pomocą (nie: przy pomocy) czegoś. Konstrukcje przy użyciu czegoś i przy wykorzystaniu czegoś są w powszechnym użyciu. Ta pierwsza dość często wychodziła spod piór językoznawców zajmujących się w szczególności kulturą języka polskiego, por. np.

Jeśli chodzi o sposoby pisania o osobach trzecich, to odstępstw od standardowego pisania o nich przy użyciu małej litery (dotyczy to form pan, pani, państwo; inaczej należy postąpić z formami on, ona, oni, one) jest wiele.

Można by to samo powiedzieć przy użyciu formy poszedł, ale sens byłby niezupełnie ten sam: orzeczenie w liczbie mnogiej przy podmiocie typu X z Y-kiem sygnalizuje, że mówiący traktuje X-a i Y-a równorzędnie, podczas gdy orzeczenie w liczbie pojedynczej jest sygnałem, że w oczach nadawcy Y jest podporządkowany X-owi.
Przy użyciu Google’a ustaliłem, że nazwa ulicy z oboma odmienianymi nazwiskami jest wprawdzie o wiele rzadsza, ale mimo to liczba wystąpień jest znaczna, bo wynosi kilkadziesiąt tysięcy.


Słownik poprawnej polszczyzny w haśle cena podaje rzeczywiście w przykładach użycia konstrukcję: sprzedaż po cenach konkurencyjnych, lecz zaledwie kilka linijek niżej mamy następujący schemat składniowy: kupić po cenie, rzad. w cenie (nie: za cenę). Szybka kwerenda internetowa pokazuje, iż obie konstrukcje są w użyciu, przy czym fraza w konkurencyjnych cenach ma ok. 330 tys. wyników, podczas gdy po konkurencyjnych cenach zaledwie – ok. 55 tys. wyników.
Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego